Αλβανική δημοτική ποίηση

Η ανθολογία αλβανικής δημοτικής ποίησης «Κάποιοι τραγουδούν δίπλα μας» του Βορειοηπειρώτη Θωμά Στεργιόπουλου (επίμετρο: Ισμαήλ Κανταρέ, εκδόσεις «Ροές») προτείνει μια διαφορετική ματιά στην κουλτούρα της γειτονικής χώρας. Προσφέρει όχι μόνο τη δυνατότητα γνωριμίας με την πολιτισμική παράδοση πέρα από τα βόρεια σύνορά μας, αλλά πολύ περισσότερο τονίζει τον χαρακτήρα, την ψυχοσύνθεση, τις εκφραστικές ανάγκες ανθρώπων της διπλανής μας πόρτας, Αλβανών μεταναστών και Βορειοηπειρωτών.

Ο δίγλωσσος τόμος (ελληνικά-αλβανικά) αποτελεί αναγνωστική πρόταση όσο και αποτίμηση αυτής της άγνωστης αλλά καθ' όλα πολύτιμης λαογραφικής κληρονομιάς. Τα συγκεκριμένα δημοτικά τραγούδια ξεφεύγουν από το στενό εθνικό πλαίσιο των Αλβανών και αγγίζουν κοινά μ' εμάς βιώματα σε βάθος αιώνων. Αποδεικνύεται ότι δεν διαφέρουν από τα αντίστοιχα ελληνικά -έχουν κοινή θεματική και μοιάζουν ως προς την έκφραση της χαράς και της λύπης, της ανέμελης ζωής, της νοσταλγίας και της ξενιτιάς. Κι αν όντως οι ελληνικές αναφορές δεν λείπουν σ' αυτά τα τραγούδια (ειδικά σ' ό,τι αφορά την Επανάσταση του 1821), το ενδιαφέρον για τον αναγνώστη εντοπίζεται στην ομορφιά του λόγου και του νοήματος, στη δύναμη του στίχου, στη θυμοσοφία του προφορικού λόγου.

Κάθε δημοτικό τραγούδι είναι ψυχικό ανάχωμα, απλό στη δομή του μα καθόλου αφελές, μια ποιητική δημιουργία αφηγημένη με νότες και λαϊκούς ρυθμούς προτού επιβληθεί ο έντεχνος λόγος. Είναι αυτό ακριβώς που επισημαίνει ο Ισμαήλ Κανταρέ εξυμνώντας τη σημασία του δημοτικού τραγουδιού ως αυτοβιογραφία κάθε λαού: «Οταν ξεφυλλίζεις τα δημοτικά τραγούδια, δοκιμάζεις ένα αίσθημα αιωνιότητας και απεραντοσύνης». Για να συμπληρώσει πως «η σιγουριά με την οποία το δημοτικό τραγούδι απαντά σε προβλήματα φιλοσοφικά, θρησκευτικά, ιστορικά, δεν το κάνει ξιπασμένο. Αντιθέτως, φανερώνει τη σοφία και την επάρκειά του...».

ΒΑΣΙΛΗΣ ΡΟΥΒΑΛΗΣ rouvalis@enet.gr

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 14/09/2007