Αξίζει πότε πότε σ' αυτό το κοινωνικό δίκτυο [σσ.: δημοσιεύτηκε στο fb] να γίνονται αναφορές ανάμνησης σε σημαντικούς ανθρώπους των τεχνών, ανάμεσα σε αυτοδιαφημιστικές φωτογραφίες και εγωπαθή κειμενικά σπαράγματα των πλείστων χρηστών. Αφορμή, ας είναι εδώ, ο ποιητής και πεζογράφος, ο σημαντικός Ιταλός συγγραφέας Τσέζαρε Παβέζε.
Ποιος είναι ακριβώς; Κατ' αρχάς έγινε γνωστός για την αυτοκτονία του, μια πράξη λύτρωσης όπως αποκρυπτογραφείται μέσα από τα γραπτά του. Στο Τορίνο, πριν από ακριβώς 70 χρόνια, σ' ένα μικρό ξενοδοχείο της πόλης (που μάταια το αναζητούσε ο υπογράφων κάποια νύχτα με καθηλωτική βροχή στο όμορφο κέντρο της πόλης...). Σημασία έχει ότι ο Παβέζε είναι ένας σημαίνων νους για τα ιταλικά γράμματα όσο και για την ευρωπαϊκή λογοτεχνία. Παράλληλα, στα ελληνικά δρώμενα, έχει ασκήσει αρκετή επίδραση κυρίως σε νεότερους ποιητές, εάν κρίνει κανείς από τις μεταφραστικές δοκιμές που έχουν γίνει (χωρίς να περιορίζεται το ενδιαφέρον για τα πεζά του, επίσης).
Ο Παβέζε «μιλάει» για την αλήθεια των εσωτερικών ιδανικών, είναι ταπεινός θαυμαστής της τρυφερότητας, αγνοεί τον κυνισμό του χωροχρόνου (ο ίδιος έζησε, ως ιδεολόγος αριστερός την έκπτωση των πολιτικών σχηματισμών άλλωστε, αλλά και τη φρίκη του πολέμου), προσδοκά στη σκέψη και στο συναίσθημα ως «όπλα» έναντι της ρηχότητας των πολλών, αυτοσαρκάζεται ως ρεαλιστής και αυτοϋπονομεύεται ως γνώστης της πραγματικότητας. Κάθε φράση ή στίχος του είναι ψιθυρίσματα του σύγχρονου ανθρώπου που δεν ανέχεται τη σιωπή του μα την υπομένει...
Έχει ενδιαφέρον το γεγονός ότι το ιταλικό εκπαιδευτικό σύστημα (παρόμοια με το ελληνικό) φροντίζει να προτείνει στους νεαρούς μαθητές δείγματα γραφής της σύγχρονης-νεότερης λογοτεχνίας με τρόπο «μισητό»: δεν είναι τυχαίο ότι ο μέσος αναγνώστης στη γειτονική χώρα «βαριέται» και απωθείται από συγγραφείς σαν τον Παβέζε. Aς είναι... Οι εποχές δεν αλλάζουν, όμως αλλάζει το βλέμμα στις εποχές που παραμένουν ίδιες για την ανθρώπινη συνθήκη. Από την άλλη, ωστόσο, το έργο του Παβέζε μεταφράζεται σε πολλές γλώσσες, μελετάται, αναγνωρίζεται και επηρεάζει γόνιμα τη σκέψη και την έκφραση των επόμενων συγγραφικών γενεών.
Ιδού ένα δείγμα μετάφρασης από την προσωπική ενασχόληση με το έργο του (κάνοντας μία εύφημο αναφορά και σε όλους τους Έλληνες μεταφραστές που έχουν δοκιμαστεί στην περιπέτεια της «μεταφοράς» του λόγου του στην ελληνική γλώσσα). Μια έκδοση με ανθολογημένα αποσπάσματα είναι μια αυτοϋπόσχεση για το μέλλον.
«Kι εσύ ο έρωτας είσαι.
Πλασμένος από αίμα και χώμα
σαν τους άλλους. Βαδίζεις
όπως εκείνοι που δεν κινιούνται καν
πέρα από την εξώπορτα.
Κοιτάζεις όπως εκείνοι που παρατηρούν
και δεν βλέπουν. Είσαι το χώμα
που θρηνεί και σιωπά.
Έχεις τρέμουλο και κόπωση,
έχεις λέξεις – βαδίζεις
αναμένοντας. Ο έρωτας
είναι το αίμα σου – όχι κάτι άλλο».
:
"Anche tu sei l'amore.
Sei di sangue e di terra
come gli altri. Cammini
come chi non si stacca
dalla porta di casa.
Guardi come chi attende
e non vede. Sei terra
che dolora e che tace.
Hai sussulti e stanchezze,
hai parole – cammini
in attesa. L'amore
è il tuo sangue – non altro".
::
Commenti