Εταιρεία Συγγραφέων: τι εστί λογοτέχνης κατά την τρόικα;!

 
Η Εταιρεία Συγγραφέων, ως έγκριτο σωματείο και σημείο αναφοράς για τους Ελληνες συγγραφείς, έθεσε το κάτωθι υπόμνημα προς το υπουργείο Οικονομίας με αφορμή τη σύνταξη νομοθετικής ρύθμισης για τη φορολόγησή τους ωσάν ελεύθερους επαγγελματίες. Το κείμενο που δημοσιεύτηκε σήμερα από τον πρόεδρο κ. Αλέξη Ζήρα και το Διοικητικό Συμβούλιο, έχει ως εξής:

Μετά από πρόσφατη επίσκεψη του προέδρου και μελών της Εταιρείας μας στη Διεύθυνση Κ.Β. Σ. του Υπουργείου, θεωρούμε σκόπιμο να σας υποβάλουμε το παρόν υπόμνημα, στο οποίο  περιγράφονται οι ιδιαιτερότητες της εργασίας του συγγραφέα και εκτίθενται χρονίζοντα προβλήματα φορολογικής φύσεως που απασχολούν τους συγγραφείς. Ευελπιστούμε ότι, στα πλαίσια της αρμοδιότητας των Υπηρεσιών σας, θα επιδειχθεί εκ μέρους σας το αναγκαίο ενδιαφέρον και θα καταβληθούν οι απαιτούμενες προσπάθειες για την επίλυσή τους.

Α. Ποιος και τι είναι ο συγγραφέας

-Ο συγγραφέας είναι ένας παραγωγός έργου, πνευματικού ή καλλιτεχνικού, που τα δικαιώματά του έχουν κατοχυρωθεί με τον νόμο 2121/1993. Ειδικότερα για τους συγγραφείς λογοτεχνικών έργων, με το έργο τους εξελίσσεται και διαμορφώνεται κατά ένα μεγάλο μέρος η ελληνική γλώσσα, συνεισφέροντας στον εμπλουτισμό των ελληνικών γραμμάτων.

-Το έργο του έλληνα συγγραφέα αποτελεί αντικείμενο μελέτης και εργασίας, σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσής μας-αλλά συχνά και της εκπαίδευσης άλλων χωρών της Ευρώπης. Άλλωστε, η ελληνική λογοτεχνία έχει τιμηθεί κατ΄ επανάληψη με μεγάλα διεθνή βραβεία (Νόμπελ, Λένιν, Ευρωπαϊκά Αριστεία κλπ).

-Επιπλέον όμως, χάρις στο έργο των συγγραφέων συντηρείται και κινείται ένας ευρύς κύκλος παραγωγής στην ελληνική αγορά και οικονομία (εκδοτικοί οίκοι, διορθωτές, επιμελητές, γραφίστες, τυπογράφοι, βιβλιοδέτες, υπάλληλοι βιβλιοπωλείων κλπ), με αντίστοιχες θέσεις απασχόλησης. 

-Ο συγγραφέας δημιουργεί τα βιβλία του, έντυπα ή ηλεκτρονικά, και αναθέτει την εκτύπωση, έκδοση, προώθηση και πώλησή τους στους εκδοτικούς οίκους. Δεν τα διαθέτει ο ίδιος στην αγορά. Σε αυτό τον ευκαιριακό και περιστασιακό τρόπο διάθεσης του έργου του μοιάζει με τον ηθοποιό που συμμετέχει περιστασιακά σε θεατρικές παραστάσεις ή με τον ξεναγό που προσφέρει τις υπηρεσίες του όταν υπάρχει αυξημένη τουριστική κίνηση. (Για τούτο μάλιστα, κατά τη γνώμη μας, θα έπρεπε μάλλον να αντιμετωπιστούν οι συγγραφείς αναλόγως και να ενταχθούν στο ίδιο ασφαλιστικό καθεστώς).

-Ο συγγραφέας δεν έχει αδιάλειπτη και μόνιμη πηγή εσόδων, καθώς τα έσοδά του εξαρτώνται από το αν γράφει και διαθέτει τα έργα του. Και από το αν αυτά εκδίδονται και έχουν καλή υποδοχή στη σχετική αγορά. Μπορεί να δίνει προς έκδοση ένα έργο του, κάθε 2 ή 3 χρόνια, όμως τα έσοδά του δεν προκαθορίζονται, γιατί είναι άγνωστο αν το έργο του αγοραστεί ή όχι.

-Μπορεί να εισπράττει δικαιώματα από 1 ή περισσότερα έργα του, σε μια σειρά ετών, και όχι σε ένα και μόνο έτος. Αλλά μπορεί να έχει δικαιώματα και από προηγούμενα έργα του, πριν και μετά τη συνταξιοδότησή του, από όπου και να είναι αυτή.

αμοιβή του συγγραφέα κυμαίνεται από ένα 3 έως 15% επί της ονομαστικής αξίας του βιβλίου. Με τις παρούσες συνθήκες τα βιβλία πεζού λόγου εκδίδονται σε 1000 αντίτυπα, και σε 500 ή λιγότερα τα ποιητικά έργα. Παραδείγματος χάριν, ένα βιβλίο των 12 ευρώ αγοραία τιμή, αποφέρει στον συγγραφέα, με το ανώτερο 15 % επί της τιμής του, το ποσό των 1800 ευρώ, εφόσον πουληθούν όλα τα αντίτυπα της πρώτης του έκδοσης-πράγμα σπάνιο. Το σύνηθες είναι να εισπράττει επί σειρά ετών τα δικαιώματα από τα 1000 αντίτυπα αυτής της πρώτης έκδοσης.

-Οι περισσότεροι συγγραφείς (περίπου το 85-90%) έχουν καταφανώς λιγότερα έσοδα από τις ασφαλιστικές εισφορές που καλούνται να καταβάλλουν υποχρεωτικά στον ΟΑΕΕ (λόγω του χαρακτηρισμού τους, ως ελευθέρων επαγγελματιών), εισφορές που ανέρχονται το λιγότερο στα 350 ευρώ ανά δίμηνο. Με τις υπάρχουσες συνθήκες στην αγορά βιβλίου, τα έσοδά τους είναι ακόμα μικρότερα.

-Ειδικότερα μάλιστα οι συγγραφείς που εξακολουθούν να γράφουν μετά τη συνταξιοδότησή τους, κινδυνεύουν να υποστούν μείωση της σύνταξής τους, καθώς καλούνται να έχουν Δελτίο Παροχής Υπηρεσιών. Το δικαιότερο θα ήταν να δηλώνουν τα έσοδά τους με απόδειξη του εκδότη, όπου πραγματοποιούνται άμεσα οι νόμιμες κρατήσεις, και να αποδίδουν τον αναλογούντα ΦΠΑ με έκτακτη φορολογική δήλωση.

Β. Πού ανήκει και πώς φορολογείται ο συγγραφέας

-Ο συγγραφέας ανήκει στις ανασφάλιστες κοινωνικές ομάδες. Στο παρελθόν έγιναν κάποιες προσπάθειες διευθέτησης των θεμάτων επαγγελματικής κατοχύρωσης, προνοίας, ασφάλισης και συνταξιοδότησης των συγγραφέων, όμως οι νόμοι (λ.χ. ο 1296/1982 που ίσχυε ως την έναρξη του ν.3232/2004) έμειναν ανενεργοί, λόγω έλλειψης τελικής βούλησης της πολιτείας.

-Φορολογικά ο συγγραφέας θεωρείται ως φυσικό πρόσωπο, γι' αυτό και μη υπόχρεος απεικόνισης συναλλαγών, με την εξαίρεση εκείνων που ασκούν ελευθέριο επάγγελμα, κατονομαζόμενο στην παράγρ.1, 48 του ν.2238/1994. Η συγγραφική δραστηριότητα που ασκεί, είτε στη διάρκεια της επαγγελματικής του ζωής είτε ως συνταξιούχος, έχει πάντως περιοδικό και ευκαιριακό χαρακτήρα. Αυτό όμως θα πρέπει να ορίζεται από τον νομοθέτη και όχι να επαφίεται στην κρίση του εφόρου στις ΔΟΥ, κάτι που αναφέρεται ρητά στην ερμηνευτική ΚΦΑΣ ΠΟΛ 1004/4.1.2012, παράγρ.2 του άρθρου 3.

-Σύμφωνα με το άρ. 6 παραγ.1 του ν.3232/2004 περί "Κοινωνικής Ασφαλίσεως", οι θεατρικοί συγγραφείς, οι ποιητές και οι πεζογράφοι είχαν υπαχθεί στην ασφάλιση του κλάδου σύνταξης και ασθενείας του ΟΑΕΕ, με τον όρο αναγνώρισης σε μικρή χρονικά προθεσμία της ιδιότητας του συγγραφέα, από ειδική επιτροπή που θα τη συγκροτούσε ειδική απόφαση του Υπουργείου Οικονομικών. Τα κριτήρια απόδοσης της ιδιότητάς αυτής, όπως το είδος και η κατηγορία των βιβλίων, οι συναφείς προς το βιβλίο δραστηριότητες, το ετήσια δηλούμενο εισόδημα από την πώληση και διάθεση των βιβλίων, θα καθορίζονταν, σύμφωνα με τη διάταξη του άρ.6 παραγ.7 του ν. 3232/2004, με προεδρικό διάταγμα που έπρεπε να εκδοθεί εντός έτους.

-Η έναρξη ισχύος του ως άνω Προεδρικού Διατάγματος θα καθόριζε και την έναρξη της τρίμηνης προθεσμίας για την ως άνω δράση της αναφερόμενης ειδικής επιτροπής του Υπουργείου Πολιτισμού. Δυστυχώς όμως, αν και παρήλθε μια οκταετία, δεν εκδόθηκε το αναμενόμενο Π.Δ. και συνακόλουθα ούτε η εκτελεστική απόφαση του Υπ. Πολιτισμού.

-Οι διατάξεις του αρ.6 του ν.3232/2004 (ως ρυθμίσεις εξουσιοδοτικού νόμου για έκδοση του Π.Δ. εντός ενός έτους από την ισχύ του), δεν έχουν το χαρακτήρα μιας απλής έντονης υπόδειξης αλλά επιβολής υποχρέωσης για την έκδοση της κανονιστικής πράξης, και τούτο διότι παρέχουν αμέσως δικαίωμα στους συγγραφείς και δεν επιτρέπουν παράλειψη της έκδοσής της. Ωστόσο, εφ' όσον η νομοθετική βούληση αναγνωρίζει σαφώς δικαίωμα, συνακόλουθα η μη σύννομη έκδοση της κανονιστικής πράξης θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι ματαιώνει συνολικά την εφαρμογή των διατάξεων νόμου. Γι' αυτό και η διοίκηση είναι δεσμευμένη να εκδώσει άμεσα τη σχετική πράξη, μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα, κάτι που οι συγγραφείς περιμένουν εδώ και καιρό.
 
***
 
Ελπίζουμε, με τα παραπάνω να γίνονται σαφέστερα κάποια σημεία, τόσο για τα πλαίσια της επαγγελματικής μας δραστηριότητας όσο και για τον πορισμό και τη φορολόγηση των εσόδων, και όσων απορρέουν από τη δραστηριότητά μας ως περιστασιακών ελεύθερων επαγγελματιών ή και συνταξιούχων.

Κλείνοντας, να υπογραμμίσουμε δυο βασικά σημεία που σχετίζονται άμεσα με τον κατάφωρα άδικο τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίστηκαν ως τώρα οι συγγραφείς από την εκάστοτε φορολογική και ασφαλιστική πολιτική.

α. Οι ενεργοί συγγραφείς που έχουν φορολογητέα έσοδα από το έργο τους, λόγω του περιορισμένου της ελληνικής αγοράς του βιβλίου, δεν είναι περισσότεροι από 1500-2000 σε όλη την Ελλάδα, και
β. Η φορολόγηση, βάσει των ασφαλιστικών εισφορών που καταβάλλουν ανά δίμηνο στον ΟΑΕΕ, είναι της ίδιας ακριβώς κλίμακας με τη φορολόγηση άλλων ελευθέρων επαγγελματιών, με καταφανώς πολλαπλάσια έσοδα, όπως π.χ. οι εκδότες!

ΠΑΡΑΠΟΜΠΗ: www.dedalus.gr

Commenti