Του ΒΑΣΙΛΗ ΡΟΥΒΑΛΗ
Δύο εκδόσεις που προάγουν τη νεοελληνική γραμματεία στην ιταλική γλώσσα αποτελούν η ανθολογία ποιημάτων του Κ.Π. Καβάφη («Poesia d'amore e della memoria») σε μετάφραση και επιμέλεια της ελληνίστριας Paola Maria Minucci, αλλά και ο τόμος «Monogramma nel mondo» που επιμελήθηκε η ίδια, με αφορμή την προ μερικών μηνών διοργάνωση ημερίδας για την ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη στη Ρώμη.
Ακούραστη «εργάτρια» στο ζήτημα της μεταφοράς του ελληνικού ποιητικού λόγου αλλά και της πεζογραφίας στη γειτονική Ιταλία, η καθηγήτρια Νεοελληνικής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο «La Sapienza» της Ρώμης (Universita' di Roma I) έχει προσφέρει σημαντικό έργο, καθώς έχει ήδη μεταφράσει και παρουσιάσει εκτός του Οδυσσέα Ελύτη και τους Μίλτο Σαχτούρη, Θανάση Βαλτινό, Κώστα Ταχτσή, Κική Δημουλά. Γνωστός στην Ιταλία ο Καβάφης, με την ποίησή του έχει κατακτήσει περίοπτη θέση στη σχετική ιταλική βιβλιογραφία. Ωστόσο, η ανθολογία της Πάολα Μαρία Μινούτσι επισημαίνει την ανάγκη ανανέωσης του ενδιαφέροντος για την ποίηση και την ποιητική του Αλεξανδρινού δημιουργού. Συγκεκριμένα, «τα τελευταία τριάντα-σαράντα χρόνια, έχουν υπάρξει πολλές μεταφράσεις, δοκίμια κριτικής έχουν γραφεί, αλλά αυτό που αξίζει να σημειωθεί είναι ότι, από ένα σημείο και ύστερα, ο Καβάφης και το έργο του ακολουθούν τη δική τους πορεία, το αναγνωστικό κοινό του διευρύνεται και κυριολεκτικά έχει διεισδύσει στην ποιητική φαντασία όλων των Ιταλών που ασχολούνται, άμεσα είτε έμμεσα, με την ποίηση».
Το διεθνές συνέδριο «Ο Ελύτης στην Ευρώπη» έδωσε την ευκαιρία σε πανεπιστημιακούς και ερευνητές-φιλολόγους να προσεγγίσουν ευρύτερα τον μικρόκοσμο του νομπελίστα ποιητή, να αφουγκραστούν εκ του σύνεγγυς τον παλμό του λόγου του πέραν της ελληνικής γλώσσας, να συνταυτίσουν την ιταλική και την ελληνική αισθητική-υπαρξιακή και λογοτεχνική αναζήτηση μέσω του μεσογειακού τοπίου στον 20ό αιώνα.Αποκύημα της συνάντησης των Ιταλών νεοελληνιστών και άλλων μελετητών του ελυτικού corpus αποτελεί η ιταλική έκδοση «Το μονόγραμμα στον κόσμο» (εκδόσεις «Donzelli»), με μεταφραστικές προσεγγίσεις του περίφημου ποιήματος σε ιταλικά, ισπανικά, γαλλικά, αγγλικά, γερμανικά, ρωσικά, βουλγαρικά, ρουμανικά, ενώ παρατίθεται και απόσπασμα από χειρόγραφη γραφή του ίδιου του ποιητή. Ο Μario Vitti καταγράφει το φαινόμενο Ελύτης στο πλαίσιο της νεοελληνικής γραμματείας, δίνοντας στους Ιταλούς αναγνώστες μια αφετηρία αναζήτησης και έμφασης σε σημαντικά δείγματα ποίησης της σύγχρονης Ελλάδας. Ενώ, στον επίλογο, η Πάολα Μαρία Μινούτσι δίνει τις κατευθυντήριες γραμμές που ακολουθήθηκαν στη γλώσσα υποδοχής από τους μεταφραστές, τις δυσκολίες που παρουσιάζει ο Ελύτης στην ερμηνεία και τη μεταφορά του σύμπαντός του σε άλλη γλώσσα. Στη μετάφραση συνεργάστηκαν οι Νίνα Αγγελίδη, Βεατρίκη Στέλλιου-Κόνολι, Αντιγόνη Καζολέα, Τζέφρι Κάρσον, Νίκος Σαρρής, Ιρίνα Κοβάλεβα, Ζντράβκα Μιχαήλοβα, Βίκτωρ Ιβάνοβιτς.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 09/01/2007
Commenti