ΡΟΥΒΑΛΗΣ, Β. (2021). Όρμος : Σκηνική Ποιητική Αφήγηση. Κορώνη: (.poema..) εκδόσεις.
---
Ένα κριτικό κείμενο προσδίδει πάντοτε στα βιβλία της σύγχρονης παραγωγής μιαν υπεραξία - κι εννοώ την προσέγγιση της δημιουργικής διαδικασίας στο τωρινό παρόν, όπως και τη συνάρτηση μεταξύ κριτή και κρινόμενου (και τελικό αποδέκτη τον πιθανό αναγνώστη).
Με ετούτη τη σκέψη, προσωπικά, δεν αποτελεί κολακεία είτε επιβεβαίωση η κριτική αλλά αντιθέτως είναι αίσθημα ισχυρής ευθύνης για τον συγγραφέα. Χαίρομαι λοιπόν για τη ματιά του γνώστη κι έγκριτου Κώστα Βούλγαρη Κώστας Βούλγαρης, ενός εκ των ελαχίστων που ομιλούν με συνεπείς όρους λογοτεχνίας για τη νεοελληνική λογοτεχνία. (Το ζήτημα της κριτικής, της βιβλιοκρισίας, της παρουσίασης, της ρεκλάμας, της δημοσιογραφικής προβολής..., είναι διακύβευμα μιας άλλης προσέγγισης, μιας φιλέρευνης δοκιμιακής ανάλυσης).
Αρκεί εδώ η αναγνωστική πρόταση, όμως. Το σύντομο κριτικό κείμενο του Κώστα Βούλγαρη στο παλιό αγαπημένο ένθετο της "Αυγής" δίνει αρκετές "πληροφορίες"... Το βιβλίο αυτό, σημειωτέον, κυκλοφόρησε προ τριετίας, τη στιγμή του δεύτερου εγκλεισμού από την πανδημία, οπότε βρέθηκε ελάχιστα στις προθήκες των βιβλιοπωλείων - δεν είναι πρόβλημα ετούτο, θεωρώντας αυστηρά τους όρους γραφής και το εκδοτικό ζητούμενο.
[Το κείμενο αναπαράγεται εδώ]
23/7/23
Ενύπνιο του έρημου «εμείς»
Του Κώστα Βούλγαρη
Η μέχρι τούδε ποιητική διαδρομή του Βασίλη Ρούβαλη κανοναρχείται από το στοιχείο του λυρισμού και κατέχεται από τη συνθετική αγωνία, όπως άλλωστε το έχω εξηγήσει σε παλαιότερο κείμενό μου. Έτσι, ο τίτλος του βιβλίου, «Όρμος», αποτελεί αυτόχρημα μια λυρική εικόνα, ενώ ο υπότιτλος, «Σκηνική ποιητική αφήγηση», εκφράζει τον χαρακτήρα της σύνθεσης. Εκφράζει όμως και μια μεγάλη, θε έλεγα απόλυτη αφαίρεση, όπως είναι ένα θεατρικό δρώμενο, αφού το ποιητικό συμβάν λαμβάνει χώρα σε χώρο και έδαφος αμιγώς προσωπικό, και το «υπόλοιπο» δηλώνεται μόνο στον τελευταίο στίχο του τελευταίου ποιήματος: την αυγή, θα συνεχίσω με την πραγματικότητα
Έχουμε λοιπόν μια ποιητική σύνθεση του εσωτερικού (όχι πάντως εσώτερου) εγώ, στη γραμμή της καθαρής ποίησης που χαρακτηρίζει και συνέχει το όλο έργο του Ρούβαλη.
Εδώ όμως πρέπει να επισημανθούν αρετές, ή μάλλον επιτεύγματα. Η ροή του λόγου είναι απρόσκοπτη, έχει μια σπάνια φυσικότητα, που δεν «σκαλώνει» πουθενά, έχει διάρκεια σε όλο το βιβλίο, η οποία είναι φοβερά δύσκολο να επιτευχθεί στους χαμηλούς τόνους όπου αρθρώνεται ο λόγος του, αν και όχι σε μινιμαλιστικούς τόνους, όπου θα ήταν πιο εύκολα εφικτή. Η γλώσσα του, την οποία κατέχει πολύ καλά, αφού ο Ρούβαλης φέρει και την ιδιότητα του φιλολόγου, αλλά και την χειρίζεται με άνεση, αφού έχει υπάρξει διορθωτής και δημοσιογράφος, είναι ένα δεύτερο στοιχείο, που κι αυτό προσθέτει σαφήνεια, σφρίγος και ζωντάνια, πράγματα δυσεύρετα σε άλλες σύγχρονες απόπειρες καθαρής ποίησης.
Με αυτό τον τρόπο, ο Ρούβαλης δείχνει να απαντά, πειστικά, στις επιφυλάξεις (και δικές μου) για το αν μπορεί να υπάρξει σήμερα καθαρή ποίηση, που μάλιστα δεν θα προσφεύγει στην ευχέρεια της φιλολογικής συνομιλίας με επιτεύξεις της ποιητικής παράδοσης.
Το κορυφαίο παράδειγμα της σχετικής παράδοσης αποτελεί φυσικά η Φοινικιά του Κωστή Παλαμά, και έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον να συγκρίνει κανείς τις δύο αυτές ποιητικές συνθέσεις, όχι βέβαια αξιολογικά αλλά για να δει τη μετατόπιση του σύγχρονου ποιητή, σε κλίμακες πολύ χαμηλότερες: στον λυρικό τόνο, στις εννοιολογικές αξίες, στο εύρος του «εμείς» και του «εγώ», το οποίο στην ποιητική σύνθεση του Ρούβαλη προβάλλει συμφιλιωμένο με το πραγματικό, ανθρώπινο μέγεθός του.
Μια σύγχρονη ποίηση, με γνώση και επάρκεια της ταυτότητάς της: την αυγή, θα συνεχίσω με την πραγματικότητα.
[Παραπομπή στο ένθετο: http://avgi-anagnoseis.blogspot.com/2023/07/blog-post_592.html]
Commenti