Δες, ζω. Από τι; Μήτε η παιδική ηλικία μήτε το μέλλον λιγοστεύουν... RAINER MARIA RILKE
(ΑΠΕ)
εφημερίδα "Αυγή", 21 Ιουνίου 2011
Του Βασίλη Ρούβαλη
* Η τέχνη της ποίησης δικαιούται την αυτοαναφορικότητα από τους μύστες της. Ετούτο πρεσβεύει ομάδα ποιητών που έκρινε την αναγκαιότητα της ίδρυσης ενός «Κύκλου Ποιητών» με στόχους απτούς, συγκεκριμένους και ευδόκιμους. Οι ποιητές Αναστάσης Βιστωνίτης, Γιώργος Μπλάνας και Ντίνος Σιώτης, συγκεκριμένα, εξέδωσαν πρόσφατα μιαν ενημέρωση προς τα μέλη της λογοτεχνικής κοινότητας διατυπώνοντας αρχές και αιτιολογώντας τις προθέσεις τους με κοινό άξονα τη δράση που προτίθενται να αναλάβουν. Η πρώτη σκέψη που έρχεται στο μυαλό βρίσκει έκφραση στην προκείμενη πρωτοβουλία ως ζητούμενο: η ποίηση παραμένει ο «φτωχός συγγενής» στο συγγραφικό κι εκδοτικό γίγνεσθαι, απωθεί τη μιντιακή δημοσιότητα ωσάν αποκρουστική φιγούρα, είναι η προφανής απούσα των εφημεριδικών τίτλων παρότι το έργο των δημιουργών αγγίζει υψηλά, εάν όχι υψηλότερα, επίπεδα στην έξωθεν καλή μαρτυρία της ελληνικής πνευματικής, καλλιτεχνικής ζωής.
Οι τρεις ποιητές επιδιώκουν, αν μη τι άλλο με τη δική τους σύμπραξη και αυτόβουλη παρουσία, να βοηθήσουν ενεργά «...στην προσπάθεια να βγει η ποίηση από το περιθώριο, το έργο των ίδιων να γίνει γνωστό στο κοινό και να δημιουργηθεί μια κοινότητα δημιουργών όπου οι ποιητές, παλαιότεροι και νεότεροι, θα μπορούν να συναντούν τους ομοτέχνους τους, να ανταλλάσσουν απόψεις, να διαβάζουν τα έργα τους και να επικοινωνούν μέσω των εκδηλώσεων και των πρωτοβουλιών του Κύκλου Ποιητών με τους αναγνώστες...».
Η επόμενη σκέψη που έρχεται στο μυαλό, είναι η αισθητή βιασύνη στην «ελέω Μούσας μοναρχία» που διαφαίνεται στα λεχθέντα της συγκεκριμένης λέσχης καθώς, ήδη εν τη γενέσει της, αφήνει την εντύπωση μιας επιλεκτικά διαμορφωμένης λίστας ποιητών αλλά και μιας συμβατικής, κλειστής ομάδας ανθρώπων που θα αποφασίζουν -με τις όποιες, πάμπολλες συνήθως, αδυναμίες και προσωπικές εμπάθειες ή συμπάθειες του ποιητικού λόμπι- για το ποιοι είναι άξιοι (βλ. ποιοι τηρούν τις προδιαγραφές) να συμμετάσχουν στις δράσεις του «Κύκλου Ποιητών», να συμπεριέχονται στους βασικούς στόχους του, να κινηθούν ευεργετικά ως μέλη της εντός κι εκτός συνόρων. Αξίζει να σημειωθεί, παρενθετικά, πως βεβαίως αυτοί οι στόχοι του «Κύκλου Ποιητών» είναι εύλογοι κι εφικτοί: δημιουργία ψηφιακών αρχείων και λειτουργία ιστολογίου στο Διαδίκτυο, επαφή και συνεργασία με ξένους ποιητές, διοργάνωση φεστιβάλ με πρωταγωνιστή τον ποιητικό λόγο, έκδοση σχετικών εντύπων, αναζήτηση τρόπων για την ισότιμη διανομή ποιητικών συλλογών στα βιβλιοπωλεία, συνεργασία με καλλιτέχνες από διαφορετικούς χώρους όπως μουσική και θέατρο, απόδοση τιμητικών διακρίσεων σε τακτά διαστήματα. Εάν μπορεί να εξαχθεί συμπέρασμα από τα ανωτέρω, το γεγονός παρουσιάζει πλεονεκτήματα όσο και μειονεκτήματα.
Ήδη, ωστόσο, η Εταιρεία Συγγραφέων έσπευσε να προειδοποιήσει άπαντες για τον κυρίαρχο ρόλο της σε σωματειακό επίπεδο παρότι στην ιδρυτική διακήρυξη του «Κύκλου Ποιητών» δηλώνεται ξεκάθαρα η μοναδική μέριμνα για την προώθηση και προαγωγή της ποιητικής τέχνης, και μόνον. Συνάμα, η δημιουργία ενός ακόμη λογοτεχνικού σωματείου δεν είναι δυνατόν παρά να σταθεί ωφέλιμα για τους ίδιους τους λογοτέχνες με μοναδική προϋπόθεση την ουσιαστική συνεισφορά στην τέχνη του λόγου. Πιο λιανά... εάν κι εφόσον ο «Κύκλος Ποιητών» δεν εξελιχθεί σε εφαλτήριο προώθησης προσώπων ή συγκεκριμένων συντεχνιακών παραγοντισμών αλλ' αντιθέτως εφαρμόσει ένα σχέδιο (χάρη στα 15 άρθρα του καταστατικού του) πραγματικής αναθεώρησης της ποιητικής τέχνης στο ευρύτερο κοινωνικό-πολιτιστικό πλαίσιο, τότε έχει καλώς. Κι όλα τούτα συμβαίνουν εν μέσω μιας συνολικής κρίσης αξιών στην ελληνική κοινωνία (όπου σαφώς οι ποιητές συμμετέχουν κι επηρεάζονται) και σε μια εν εξελίξει αλλαγή πορείας του σύγχρονου στοχασμού σε παγκόσμιο επίπεδο. Διότι, κακά τα ψέματα, το προαπαιτούμενο για ό,τι προτείνεται ή ενεργοποιείται σ' αυτό το ιστορικό μεταίχμιο είναι η σύνεση, ο γόνιμος αναστοχασμός, η διερεύνηση των δεδομένων και των μεταβλητών που θα συνθέσουν το αυριανό νόημα της ποιητικής τέχνης.
* Ένα επόμενο βήμα, όχι τυχαίο ή τυχάρπαστο, για τον λόγο της ποίησης αποτελεί η αξιοποίηση της ήδη υπάρχουσας και κυρίαρχης τεχνολογίας (γιατί η νέα τεχνολογία δεν έχει ακόμη γνωστοποιηθεί προφανώς σε καταναλωτικό επίπεδο). Εάν κάποιοι ποιητές, αν μη τι άλλο φοβικοί απέναντι στα νέα εργαλεία που προσφέρει ο ηλεκτρονικός υπολογιστής, το Διαδίκτυο και οι συσκευές ήχου-εικόνας-επικοινωνίας, εξακολουθούν να πιστεύουν ότι έρχεται το... τέλος της τέχνης τους ακριβώς επειδή αγνοούν τους τρόπους αξιοποίησής τους, η πραγματικότητα τους διαψεύδει καταφανώς. Μία ακόμη εκδοχή ετούτου προσφέρει ο ιστορικός εκδοτικός οίκος Faber & Faber όπου προτείνει στους αναγνώστες ποίησης μια... προωθημένη επαφή με την «Έρημη Χώρα» του Τόμας Σ. Έλιοτ. Οι συνεργάτες του παρουσίασαν μια ψηφιακή έκδοση του εμβληματικού βιβλίου όπου συνδυάζεται το κείμενο με ηχογραφημένες και κινηματογραφημένες αναγνώσεις (από την ηθοποιό Φιόνα Σο, αλλά και απαγγελίες από τον ίδιο τον Έλιοτ, τον Τεντ Χιουζ και άλλους), βίντεο - ντοκιμαντέρ με ανάλυση των παραμέτρων του έργου από ειδικούς ερευνητές - φιλολόγους (σε συνεργασία με το BBC), ηλεκτρονικές σημειώσεις-επεξεγήσεις ανά στίχο, ηλεκτρονική απεικόνιση του χειρογράφου του ποιητή με όλες τις υποδείξεις που είχε κάνει ο Εζρα Πάουντ.
Commenti