Ο Χιλιανός ποιητής Γκονθάλο Ρόχας συνομίλησε με τον υπογράφοντα για λογαριασμό της εφημερίδας "Ελευθεροτυπία", με αφορμή την άφιξή του στην Αθήνα πριν από 9 χρόνια (14 Ιουνίου 2002). Εν προκειμένω, μετά τη χθεσινή ανακοίνωση για τον θάνατό του, αναδημοσιεύεται εδώ ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα - η συνέντευξη θα είναι αναγνώσιμη στο επόμενο τεύχος του ηλεκτρονικού περιοδικού για την ποίηση (.poema..), Ιούνιος 2011.
-Εάν σήμερα μιλάμε για οικονομική-πολιτική παγκοσμιοποίηση, πιστεύετε στη δύναμη της ποίησης να παρέμβει, να επηρεάσει, πιθανώς να δυναμιτίσει την αντίδραση σε όποιες αρνητικές εξελίξεις αυτής της υπόθεσης;
«Δυστυχώς, σήμερα ο ρόλος της ποίησης έχει περιοριστεί από την κυριαρχία της οικονομίας αλλά και της κακώς νοούμενης τεχνολογικής ανάπτυξης. Ο λόγος των ποιητών μεν ακούγεται λιγότερο, αλλά πιστεύω ότι είναι μια περιστασιακή κατάσταση στο σημερινό γίγνεσθαι. Εξάλλου, τη λέξη παγκοσμιοποίηση την επινόησαν οι τραπεζίτες, όχι οι ποιητές. Κανείς δεν μπορεί να καταργήσει το λόγο, άρα να τον αφαιρέσει από τους ανθρώπους. Κι αν σήμερα η ποίηση δυσκολεύεται, σίγουρα θα επανέλθει γιατί έχει να κάνει με τη μνήμη του ανθρώπου, τη μνημοσύνη του (σ.σ. το λέει στα ελληνικά). Τα ΜΜΕ, παρ' όλο που έχουν αναπτύξει μεγάλες ταχύτητες στην εποχή μας, δεν θα μπορέσουν ποτέ να υποστηρίξουν ή να καταργήσουν το λόγο και την ποίηση. Γιατί δεν μπορούν να καταργήσουν ούτε τη σιωπή...».
-Ποια έμπνευση μπορεί να καθοδηγήσει τον ποιητή σήμερα;
«Η έμπνευση αναφέρεται στη φαντασία. Η δύναμή της είναι τεράστια και δίνεται στους ανθρώπους ως χάρισμα. Ο ποιητής πρέπει να είναι ταπεινός και γήινος, να πατάει στο χώμα, από το οποίο είναι φτιαγμένος. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να έχει στραμμένο το βλέμμα του προς το άπειρο».
-Ο Οκτάβιο Πας έκανε λόγο για την επιμειξία και τη διασταύρωση των πολιτισμών στη λατινοαμερικανική ήπειρο. Συνεπάγεται λοιπόν ένας «ποιητικός παράδεισος», μια διαρκής λογοτεχνική αναζήτηση στις πρώην ισπανικές αποικίες;
«Η επιμειξία και η διασταύρωση πολιτισμών διαφοροποιούν όντως τη λατινοαμερικανική λογοτεχνία. Με δεδομένη την έντονη επίδραση της ισπανικής μπαρόκ κουλτούρας, το ζήτημα είναι ότι οι Λατινοαμερικανοί δεν έχουν μέτρο και ισορροπία ανάμεσα στην ξέφρενη φαντασία τους και στον απαιτούμενο αυστηρό δωρικό λόγο, όπως οι αρχαίοι Ελληνες συγγραφείς. Οι γενικεύσεις όμως δεν είναι σωστές... Πάντως, ξέρω να πω ότι η ποίηση της Λατινικής Αμερικής είναι πιο εσωτερική και λιγότερο προφανής από την ισπανική. Αλλά και πάλι, δεν πρέπει να υποπίπτουμε σε γενικεύσεις...».
Commenti