Nedim Gürsel: όταν οι λογοτέχνες δικάζονται...

Ο Νεντίμ Γκιουρσέλ είναι ένας κοσμοπολίτης συγγραφέας, με όλη την υπόγεια οξυδέρκεια της τουρκικής καταγωγής του, καθώς και μια πνευματική προσωπικότητα που ξεχωρίζει ανάμεσα στη μετριότητα της κωνσταντινουπολίτικης ιντελιγκέντσιας >>> Εχουμε συναντηθεί κάποιες φορές με την αφορμή κάποιων δημοσιογραφικών-λογοτεχνικών επαφών σε Θεσσαλονίκη, Φρανκφούρτη, Κωνσταντινούπολη >>> Δικαίως αυτοαποκαλείται Γάλλος όταν διαπιστώνει ότι η τουρκική του ταυτότητα είναι υποδεέστερη της ευρωμεσογειακής του κουλτούρας, και συνακόλουθα της ταύτισης αισθητηρίων και απόψεων που έχει αναπτύξει ζώντας στην "καρδιά" της Δύσης >>> Δικάστηκε αλλά δεν καταδικάστηκε σήμερα από τουρκικό δικαστήριο με την κατηγορία της προσβολής των ηθών (όπως αυτή νοείται στη γειτονική κι εχθρική μας χώρα...) >>> Και παρακολουθώντας κανείς τα της δίκης, εδώ και καιρό, αναρωτιέται γιατί ο Νεντίμ Γκιουρσέλ πήγε στο δικάστηριο, δηλαδή δέχθηκε να γευτεί τη δοκιμασία, το ρίσκο για μια καταδίκη >>> Θυμάμαι που μου έλεγε, σε συνέντευξη που είχαμε κάνει, για τα γελαστά πρόσωπα των απλών λαϊκών ανθρώπων σε όποιο σημείο του μεσογειακού ορίζοντα έστρεφε το βλέμμα του, για την ίδια αίσθηση χαράς που ορίζει η "καλημέρα" στους περαστικούς από τις Ηράκλειες Στήλες έως τις ακτές της Αδριατικής, την ελληνική χερσόνησο, τα λιμάνια της Συρίας και της Αιγύπτου >>> Δεν έχει άδικο >>> Ο πολιτισμός της Μεσογείου συνεχώς απαρνιέται και λοιδορείται, ακόμη και από τους ίδιους τους φυσικούς φορείς του, στο πλαίσιο του δυτικισμού, ήτοι της αγγλοτραφούς και κατόπιν αμερικανικής κουλτούρας κατά τους τελευταίους 3-4 αιώνες >>> Ωστόσο, ο Νεντίμ, με καλή γνώση των ελληνοτουρκικών θεμάτων, όπως ευθέως και του δικτατορικού, ψευδεπίγραφα δημοκρατικού καθεστώτος της γείτονος Τουρκίας, βάζει νερό στο κρασί του μιλώντας για μια πατρίδα που αγαπάει αλλά αρνείται να ζει μαζί της >>> Τω όντι μέτριος συγγραφέας μυθιστορημάτων, γνωρίζει ότι η τέχνη του αρκεί για να ζει άνετα σε ένα μυθοποιημένο Παρίσι >>> Ετούτο θα αρκούσε >>> Η παρουσία του στα τουρκικά δικαστήρια εξηγείται, παρ' όλα ταύτα, ως μια ένδειξη αλτρουϊσμού, ίσως και δονκιχωτικής διάθεσης >>> Αρκετοί φίλοι του είναι αυτοεξόριστοι κάπου στην Ευρώπη, κάποιοι άλλοι "διασώζονται" λόγω της κοινωνικής και οικονομικής θέσης τους ανάμεσα στο ζαλισμένο κι αλαζονευόμενο πρόσφατα μεγαλοαστικό περιβάλλον της Κωνσταντινούπολης >>> Μετά τη δίκη, διαβάζω σε διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία, πιστεύει πως με αυτή την αθώωσή του, τον "ντόρο" που έγινε στα ΜΜΕ του εξωτερικού, η πατρίδα του αποδεικνύεται πως απέχει πολύ από τα ευρωπαϊκά της διαπιστευτήρια >>> Οπως επίσης, ξέρει πολύ καλά ότι από την υπερπολυτελή περιοχή Ουλούς της Πόλης έως τις φτωχογειτονιές της ασιατικής πλευράς, το χάσμα είναι τεράστιο και ποτέ δεν θα συγκλίνει >>> Νόμπελ Λογοτεχνίας, όπως ο συμπατριώτης του Ορχάν Παμούκ, δεν θα λάβει ποτέ >>> Κάπου κάπου παραδέχεται, με άλλα λόγια και διατύπωση, την ατυχία να έχει κανείς μια πατρίδα...