Αρθρο 16 - για ποια πανεπιστήμια;

Η συζήτηση γύρω από τα κρατικά ή μη κρατικά πανεπιστήμια, παρότι μακροχρόνια, δεν έχει αποδώσει καρπούς έως τώρα. Η ευθύνη για την αβάσταχτη -δηλαδή αστήριχτη με ουσιαστικά δεδομένα- παραφιλολογία μέσω των ΜΜΕ επιρρίπτεται απ' όλους προς κάθε άλλη πλευρά: εμπλέκονται ο κομματικός και συνδικαλιστικός διπολισμός, τα συγκεκριμένα οικονομικά συμφέροντα, η ανέμπνευστη πραγματογνωμοσύνη κατεχόντων και μη κατεχόντων θέσεις στα ΑΕΙ, η αναγκαία ανανέωση του κορυφαίου εκπαιδευτικού θεσμού της χώρας. Αναντίρρητα, συμβολή στον διάλογο γύρω από αυτό το μείζον θέμα αποτελεί η αρθρογραφία του Νίκου Μπακουνάκη, ο οποίος, με τη διπλή ιδιότητα του πανεπιστημιακού-δημοσιογράφου, θέτει ορισμένες πτυχές, τις αξιολογεί, τις προτείνει ή τις αντιπαρέρχεται επιχειρηματολογώντας.
Η ολιγοσέλιδη έκδοση "Πανεπιστήμιο, πέρα από το καλό και το κακό του Αρθρου 16" (εκδόσεις "Πόλις") διαφωτίζει τα οφέλη αλλά και τα μειονεκτήματα γύρω από την επιβεβλημένη μεταρρύθμιση. Ανεξαρτήτως εάν ο καθένας συμφωνεί απόλυτα ή διαφωνεί κάθετα, όλοι αναγνωρίζουν ότι πρόκειται για τα υπάρχοντα ελληνικά πανεπιστήμια ("μεγάλα" ή "περιφερειακά", με διαφορετικές βαθμίδες εγκυρότητας κι αποδοτικότητας) και για τα μελλοντικά ιδιωτικά. Τα μεν, έστω κι αν δεν μπαίνουν σε κάποια αξιολογική κατάσταση (όπως θα έπρεπε, αντίστοιχα με τα ειωθότα στην Ευρώπη), έχουν αποφέρει σημαντικούς καρπούς σε κοινωνικό κι επιστημονικό επίπεδο. Τα δε προκαλούν αμφιθυμία, αμφισβήτηση και αμφιβολία για την αποτελεσματικότητά τους, δεδομένης της πατροπαράδοτης ελληνικής προχειρότητας-ρηχότητας ενώ, ταυτόχρονα, δημιουργούν φιλοδοξία για νέα καταξίωση του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος.
Ο διάλογος μόλις ξεκίνησε επί της ουσίας. Και μπορεί πια να γίνει αναφορά σε πρακτικές για χορηγίες, μοντέλα οικονομικής ανάπτυξης και αυτονομίας, ελευθερία του κράτους απέναντι στους ιδιώτες (αλλά με ποιοτικό έλεγχο από εθνικές επιτροπές), αναζήτησης τρόπων διαχείρισης σε άλλες αναπτυγμένες χώρες. Με άλλα λόγια, τίθεται πια το ζήτημα του περιώνυμου "Αρθρου 16" σε ρεαλιστική βάση: είναι αναγκαία τα νέα πανεπιστήμια ή κυρίως η επαναδιάρθρωση των υπαρχόντων; Το βλέμμα πέρα από τον ημέτερο ορίζοντα μπορεί να ωφελήσει...
ΒΑΣΙΛΗΣ ΡΟΥΒΑΛΗΣ

Commenti

Anonimo ha detto…
τεραστιο θέμα βασιλη. Δεν θα μιλησω επί της ουσίας απλά θέλω να καταθεσω μια μικρη πικρη αναμνηση. Σπουδασα Αρχιτεκτονικη στο ΕΜΠ. Θεωρητικα τα μαθηματα ηταν εξαιρετικα. Ομως επί δεκα εξάμηαν δεν πήγαμε ουτε μια (1)! φορά σε γιαπί.Σαν να σπουδάζεις φυσικος και να μην κανεις ποτε σου ενα πειραμα. όταν πηγα για μεταπτυχιακα σε μια σχολη της Αγγλιας (ιδιωτικη με υποτροφια) το πρωτο πραγμα που μας εκαναν ηταν να μας βγαλουν εξω στην πολη λέγοντας μας οτι θα χρησιμοποιήσουμε το Λονδίνο ως "εργαστηριο". καλη χρονια να εχεις!
SILIO D'APRILE ha detto…
Αλέξη, σ' ευχαριστώ για την παρέμβαση. Ωστόσο, θέλω να τονίσω ότι τα ελληνικά πανεπιστήμια, πιο συγκεκριμένα αρκετές σχολές ανά την επικράτεια, έχουν δώσει "εξετάσεις" υψηλού επιπέδου που λίγο-πολύ δεν έχει αναδειχθεί. Η διαφήμιση της κάθε Αγγλίας είναι ανατριχιαστική στη γενιά των φοιτητών όπως η δική μου - η κάθε "κουτσή Κατίνα" πήγαινε στην Αγγλία όχι για να σπουδάσει ακριβώς αλλά για να φανεί στη γειτονιά (...) και να επιστρέψει με ψευδοδάφνες (όχι από Οξφόρδη, π.χ.). Το θέμα είναι τεράστιο και γι' αυτό οι απόψεις δεν πρέπει να είναι ισοπεδωτικές (όπως ίσως φαίνεται απ' ό,τι ανέφερα περί Αγγλίας) αλλά να προσφέρουν σε νέες, εμπλουτισμένες λύσεις για τον θεσμό της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Δεν είναι τυχαίο πάντως ότι αρκετοί πανεπιστημιακοί (και δη υψηλού επιπέδου) με ελληνικό ονοματεπώνυμο έχουν κατακλύσει τα σημαντικότερα ερευνητικά κέντρα του κόσμου. Ούτε όμως και η περίπτωση των περίπου 65.000 φοιτητών αυτή τη στιγμή που θα επιστρέψουν με πτυχία αμφιβόλου ποιότητας και συζητήσιμων ικανοτήτων σε κοινωνικό και επαγγελματικό επίπεδο... Τα σχόλια σε ιστολόγια, όπως πράττω εγώ εδώ, είναι ελάχιστα, γι' αυτό κι ας παραμείνουν ενδεικτικά του πνεύματος, ε;!
Anonimo ha detto…
Βασίλη μου μα δε διαφωνώ οτι πολα απο τα ελληνικά πανεπιστήμια ειναι σε καλή κατάσταση. Απλά θελω να πω οτι εν όψει της λαίλαπας των ιδιωτικών που έρχεται η λύση δεν ειναι να δημιουργηθεί παιδεία 2 ταχυτήτων αλλα να ενδυναμωθουν και να αναδειχτούν πολυ περισσότερο τα ήδη υπάρχοντα. Φυσικά και υπήρχαν άθλιες περιπτώσεις ξενών (ιδιωτικών πανεπιστημίων) στην εποχή μου αλλα και τώρα. Ειδικά για την εποχή που μιλάω όλοι συνέρεαν στις αρχιτεκτονικές της Ιταλίας κι επέστρεφαν χωρίς να ξέρουν τη θα πει προοπτικό
μίλησα για μια εξαιρετική σχολή της Αγγλίας η οποια ειναι φωτεινό παράδειγμα.
στην οποίαν μάλιστα υπήρχαν και κάποιοι πανεπιστημιακοί (υψηλού επιπέδου) με ελληνικό ονοματεπώνυμο ακριβώς όπως αναφέρεις. Πως μπούμε τους σημερινους αντιστοιχους να τους κρατήσουμε εδώ; Τι κίνητρο θα εχουν;

Αυτό με τα σχόλια που έγραψες στο τελος, δεν το κατάλαβα. Τι εννοείς; ξέφυγα του πνευματος;
SILIO D'APRILE ha detto…
Συμπάσχω, και νομίζω ότι αλληλοσυμπληρώνουμε την ίδια άποψη κι εμπειρία. (Οχι, δεν εννοώ κάτι άλλο από το ότι νομίζω ότι ο χώρος των σχολίων στα μπλογκ δεν είναι αρκετός για την ανάπτυξη μιας γνώμης αλλά, τουλάχιστον, για μια ενδεικτική θεώρηση).
Anonimo ha detto…
το θέμα νομιζω ότι ειναι τοσο σημαντικο που θα μπορουσε να στηριξει μια "κουβεντα" και από από ιστολόγιο. πολυ καλα εκανες και το εθεσες.
Anonimo ha detto…
"Ωστόσο, θέλω να τονίσω ότι τα ελληνικά πανεπιστήμια, πιο συγκεκριμένα αρκετές σχολές ανά την επικράτεια, έχουν δώσει "εξετάσεις" υψηλού επιπέδου που λίγο-πολύ δεν έχει αναδειχθεί."

Αναληθές. Καμία απολύτως Ελληνική σχολή δεν διεκδικεί δάφνες ερευνητικής παραγωγικότητας. Αυτό θα μπορούσες να το διαπιστώσεις εύκολα συζητώντας με ξένους ακαδημαϊκούς/professionals ή αντιμβανόμενος την παντελή απουσία Ελληνικών σχολών/πανεπιστημίων απο τα δεκάδες πλέον league tables (βλέπεις δημοσίευσεις σε μεγάλα επιστημονικά περιοδικά δεν γίνονται). Και να μην ξεχνάμε ο'τι κανένα Ελληνικό πανεπιστήμιο δεν έχει βγάλει απο τα σπλάχνα του κατόχους νόμπελ, field medals κτλ.

"Η διαφήμιση της κάθε Αγγλίας είναι ανατριχιαστική στη γενιά των φοιτητών όπως η δική μου"

Σε εμένα πάλι δεν είναι. Το ο'τι υπάρχουν πάρα πολλά πανεπιστήμια κατωτάτου επιπέδου στην Μ.Β. δεν σημαίνει ο'τι όλα εκεί είναι του χείριστου επιπέδου ή ο'τι τα Ελληνικά πανεπιστήμια είναι καλύτερα των Βρετανικών. Στη μεγάλη Βρετανία υπάρχουν τουλάχιστον 10 πανεπιστήμια διεθνής φήμης τη στιγμή που στην Ελλάδα δεν υπάρχει ούτε ένα.