Δημήτρης Παπαϊωάννου: Ενα συν ένα ίσον ένα!


Η ουσία της τέχνης εστιάζεται στον υποδόριο στόχο της. Τόσο για τον δημιουργό όσο και για τον αποδέκτη του, το σκεπτικό της καλλιτεχνικής έκφρασης συμπληρώνουν η μέθοδος, το παιχνίδι της υπέρβασης, η σύνοψη στο τέλος. Η παράσταση του Δημήτρη Παπαϊωάννου με τίτλο «2» στο «Παλλάς» δημιουργεί αυτούς τους συνειρμούς αμέσως μετά το πέσιμο της αυλαίας: άρτια και πανάκριβη παραγωγή, πολυαναμενόμενη μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες και δρέπουσα προκαταβολικά δάφνες στον Τύπο (καθόλου μεμπτό αυτό, μάλλον ευάρεστο), η σκηνική περιπέτεια που επέλεξε ο χορογράφος περνάει από δύσκολα κατατόπια...

Εξηγώντας, το οργουελικό χοροθέαμα διαθέτει όλα τα εχέγγυα της «ομιλίας» ενός ταλαντούχου καλλιτέχνη που αναμένει κανείς να προχωρήσει σε μια διαλεκτική των θέσεων και των διαθέσεών του απέναντι σ' ένα διευρυμένο κοινό που -κακά τα ψέματα- γνωρίζει ελάχιστα τη χοροθεατρική τέχνη. Ο Παπαϊωάννου, ωστόσο, αυτοπεριορίζεται καθώς στην αντίληψή του η μετακίνηση του θυμικού προς το σωματικό καταδικάζεται: το αρσενικό επιστρέφει στο φαλλικό του αρχέτυπο με αμηχανία και εκζήτηση (ή κραυγή), το θηλυκό εξοντώνεται οριστικά ως μη χρήσιμο ον στον αποστειρωμένο κόσμο των παθών (παρότι, νομίζω, η πολυπλοκότητα της ανθρώπινης ύπαρξης δεν περιορίζεται, πέρα από τα φύλα ή τις σεξουαλικές επιλογές).

Δεν πειράζει η σεναριακή φλυαρία, ούτε η άκριτη χρήση του λαϊκομπουζουκάδικου κιτς (με ρεφρέν «Θέλω να γαμήσω, θέλω να γαμήσω») ούτε η τεράστια-τρομώδης «μπάρμπι» που προσφέρεται μόνο για πεολειξία ούτε ο ομαδικός αυνανισμός σε ουρητήρες. Ο εμπνευστής τού «2» ιδιοποιείται σύμβολα προσπαθώντας να πλάσει μια illusio (=ψευδαίσθηση), που δυστυχώς παραπέμπει σε λανθάνουσα ανάγνωση του Φρόιντ και σε κεκτημένη ταχύτητα του καθολικά επιβεβλημένου «γκέι» καλλιτεχνικού μοντέλου τής σήμερον. Αλλά το καταστάλαγμα από τη μυθοπλασία του είναι η εγκλωβισμένη δυνατότητα οποιασδήποτε συγκίνησης. Η παράσταση δεν ξεκινάει και δεν τελειώνει πουθενά· ακούγεται μόνον παραμορφωτικά η απελπισία και το αδιέξοδο. Και τελικά, το χλιαρό χειροκρότημα των θεατών αντικατοπτρίζει τη δυσκολία της καλλιτεχνίας ως τελετουργία...

ΒΑΣΙΛΗΣ ΡΟΥΒΑΛΗΣ
rouvalis@enet.gr
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 28/11/2006

Commenti

erva_cidreira ha detto…
Γιατί δεν γράφετε ξεκάθαρα ότι αυτό που σας ενοχλεί είναι "το «γκέι» καλλιτεχνικό μοντέλο τής σήμερον", που μάλιστα το θεωρείτε "καθολικά επιβεβλημένο";
SILIO D'APRILE ha detto…
εάν καταλάβατε αυτό, συγγνώμη, αλλά δεν διαβάζετε καλά ή, το χειρότερο, δυσκολεύεστε νοηματικά...
erva_cidreira ha detto…
Ευκαιρία, λοιπόν, να μου εξηγήσετε εσείς τι ακριβώς εννοούσατε με τη συγκεκριμένη φράση.
Αν το κάνετε, θα με υποχρεώσετε.
Δεν έχω δει την παράσταση και δεν μπορώ να εκφέρω προσωπική άποψη. Ωστόσο το κείμενο που διάβασα και στην εφημερίδα και εδώ μου φάνηκε εμπεριστατωμένο και με σφαιρική άποψη, καθόλου εστιασμένο σε συγκεκριμένο θέμα. Πάνω στο οποίο συγκεκριμένο θέμα θα πω κάτι που ίσως είναι σχετικό ίσως άσχετο με την παράσταση και το καλλιτεχνικό της αποτέλεσμα. Πιστεύω ότι όταν ένα καλλιτέχνημα εστιάζει απόλυτα και μονόχνωτα σε όποιες σεξουαλικές προτιμήσεις αυτομάτως περιχαρακώνεται και απομονώνεται με αποτέλεσμα το αντίθετο από αυτό που επιδιώκεται. Αν το επιδιωκόμενο εκάστοτε είναι να γίνουν όλα από όλους αποδεκτά σε μια κοινωνία σεξουαλικής ισότητας και όχι ανοχής.
(Ορίστε που υπάρχει σχολιασμός και πέραν των σαρδελών).
erva_cidreira ha detto…
Αναρωτιέμαι αν εννοείτε ότι το καλλιτέχνημα περιχαρακώνεται και απομονώνεται (από ποιους, άραγε;) όταν εστιάζει ειδικά σε ομοφυλοφιλικές προτιμήσεις. Γιατί ομολογώ ότι τέτοιου είδους ευαισθησίες δεν έχω δει να εκφράζονται ποτέ για καλλιτεχνήματα με ετεροφυλοφιλική «στόχευση». Μήπως δεν θυμάμαι καλά;
Επιπλέον, αν μια παράσταση μπορεί να (κατά)κριθεί ως μονόχνωτα γκέι, επίσης και μια κριτική μπορεί να (κατά)κριθεί ως μονόχνωτα ετερό. Να υποθέσω ότι αυτό το θεωρούμε αποδεκτό ή μήπως δεν είναι ούτε καν ανεκτό;
reader's-diggest ha detto…
Επειδή η κοινωνία που περιγράφει η κυρία Βιτάλη ανήκει στη σφαίρα του ιδεατού να καταθέσω μια ενδεχομένως αφελή ερώτηση; Γιατί όταν ένας (μια) ομοφυλόφιλος δημιουργός καταθέτει το έργο του είναι υπεράνω κριτικής; Και γιατί αυτόματα κάθε κριτική διάθεση όπως αυτή που εξέφρασε ο κ.Ρούβαλης αυτομάτως μεταφράζεται ευθέως ή υπαινικτικά σε ''ομοφοβία''; Γιατί δεν στεκόμαστε στο αν η κριτική του είναι σωστή ή όχι σε καθαρά δημιουργικά επίπεδα και εγκαλείται ''απολογούμενος''; Μήπως τελικά φτάσαμε και στην Ελλάδα στο λεγόμενο reverse racism των Αμερικάνων (αυτό αφορά φυλετικές προκαταλήψεις αλλά πλέον έχει επεκταθεί ως όρος και σε άλλες εκφάνσεις της κοινωνικής ζωής);
erva_cidreira ha detto…
Επειδή λατρεύω τις αφελείς ερωτήσεις, θα μου επιτρέψετε, ελπίζω, να διατυπώσω κι εγώ μερικές:
1- Γιατί ένας κριτικός που καταθέτει δημοσίως την άποψή του είναι υπεράνω κριτικής;
2- Γιατί θα πρέπει να γίνεται αποδεκτό κάθε αξίωμα του τύπου «
καθολικά επιβεβλημένο «γκέι» καλλιτεχνικό μοντέλο τής σήμερον» χωρίς κριτική διάθεση, ή διερεύνηση έστω, από μέρους των αναγνωστών;
3- Γιατί μια εμπρόθετη κριτική πρέπει να αντιμετωπίζεται με καλόπιστη αφέλεια;
4- Γιατί όποιος αναγνώστης διαφωνεί επιτρέπεται να κατηγορείται για αναγνωστική ανεπάρκεια, αλλά ο κριτικός όχι για ιδεολογική προκατάληψη.
5- Και, παρεμπιπτόντως reader’s-diggest, θα πρέπει ως αναγνώστης του δικού σας ιστολογίου να κάνω γαργάρα την υπόρρητη λογοκρισία που ασκείτε σε ο,τιδήποτε αφορά στην ομοφυλοφιλική λογοτεχνία, δια της μεθόδου της αποσιωπήσεως; Αν και βέβαια εσείς ένα απλό μπλογκ έχετε, ενώ άλλοι διαθέτουν στήλες ολόκληρες σε έντυπα μεγάλης κυκλοφορίας που διαμορφώνουν τη λεγόμενη κοινή γνώμη. Σίγουρα δεν πρόκειται για το ίδιο πράγμα, αλλά ούτε και η διαφορά είναι τόσο ριζικά διαφορετική. Δεν νομίζετε;
scalidi ha detto…
Έλειψα μια μέρα και έχει γίνει πίσω πανικός, βλέπω. Λοιπόν, εγώ δεν έχω δει την παράσταση, αλλά χθες άκουγα λαθραία τρεις νέους ανθρώπους να συζητούν γι' αυτήν. Εκείνο που με ξένισε ήταν ότι μιλούσαν με όρους τόσο "δήθεν" και "τάχα μου διανοουμενίστικους" που πραγματικά στενοχωρήθηκα και για τον καλλιτέχνη και για τη μερίδα του κοινού του. Δεν άκουσα πουθενά τη γνώμη τους για την παράσταση που είδαν, αλλά άκουσα να παπαγαλίζουν κριτικές και αναλύσεις άλλων, χωρίς να εκφέρουν μιαν άποψη δική τους κριτική. Δεν άκουσα τα αισθήματά τους, τις ενστάσεις τους, τις αντιλήψεις τους, την τυχόν θετική τους ανταπόκριση σε ένα θέαμα και λυπήθηκα για το ότι υπάρχουν άνθρωποι που πήγαν να τη δουν για να το πουν απλώς στους άλλους και τίποτα παραπάνω. είναι σαν τα βιβλία που κοσμούν βιβλιοθήκες σπιτιών ως ντεκόρ και μόνον. Νομίζω ότι αυτό, η αδυναμία του να δημιουργήσεις και να εκφέρεις τελικά μια ολόδική σου γνώμη, είναι πιο σοβαρό σήμερα ακόμη και από την ίδια την παράσταση...πρότιμώ την τζούλια ρόμπερτς στο πρίτι γούμαν να συγκινείται από την όπερα κι ας μην ξέρει τίποτα απ' αυτά (ως κατάσταση το εννοώ, αν υπάρχει στ' αλήθεια τέτοια περίπτωση), παρά τα διανοούμενα παπαγαλάκια...
SILIO D'APRILE ha detto…
αγαπητέ κε erva, επειδή συντηρώ κι επιδιώκω τη συζήτηση σ' αυτό το ιστολόγιο (αλλιώς θα στεκόμουν αυτάρεσκα στις σελίδες της μεγάλης κυκλοφορίας που εργάζομαι ως δημοσιογράφος) και προτιμώ να μην παρεμβαίνω με εξυπνακισμούς (κάτι τόσο σύνηθες μεταξύ των "μπλογκάδων"), θα προβώ εν προκειμένω σε σχολιασμό του σκεπτικού σας. Ας το πω χαριτωμένα: τρελαίνομαι για γυναίκες, αλλά δεν τις "ξεμπροστιάζω" δημιουργικά ούτε στοχοπροσηλώνομαι στο αιδοίο τους ή και στους τρόπους που το χειρίζομαι (μπορείτε να βρείτε τα βιβλία μου και να το διαπιστώσετε). Το πρόβλημά σας είναι ένα σύνηθες πρόβλημα παρωπιδισμού και αγελοποιητικής ψυχολογικής διάθεσης. Λυπάμαι που αδυνατείτε να διαβάσετε μια κριτική υπεράνω παρονομαστών και, κυρίως, να συνειδητοποιήσετε ότι σχόλια όπως αυτό -από δημοσιογράφους ή όποιον άλλο υπογράφοντα- δεν απευθύνονται επί προσωπικού (δεν γνωρίζομαι με τον Παπαϊωάννου ούτε έχω κάποια εμπάθεια εξ αυτού γενόμενη). Το ζήτημα τίθεται σε καλλιτεχνική αντίληψης προβληματισμό. Ισως, επανερχόμενος, ύστερα από μια ορθή ανάγνωση του κειμένου, να αντιληφθείτε -επιτέλους, σας παρακαλώ- τα λεχθέντα. Κρίμα, κρίνοντας το νέον της ηλικίας σας, που επισκιάζεστε από εμπαθείς και προκατειλημμένες τοποθετήσεις. Τόσο η κα Βιτάλη, όσο και οι υπόλοιποι, προσπάθησαν να σας πουν το ίδιο (με άλλα λόγια). Γι' αυτό επιτρέψτε μου τη συγγνώμη για τη δική μου φλύαρη παρέμβαση...
erva_cidreira ha detto…
Αγαπητέ κε silio d´aprile, η συζήτηση είθισται να συντηρείται με απαντήσεις επί των ερωτήσεων και τούμπαλιν. Εσείς, απ’ ό,τι βλέπω, περιορίζεστε σταθερά στο να προβαίνετε σε αυθαίρετες διαγνώσεις περί της αναγνωστικής ικανότητάς μου και της ψυχολογίας μου.
Δεν θα ήταν απλούστερο να μου εξηγήσετε το νόημα της συγκεκριμένης φράσης που σας επισήμανα; Διότι είναι προφανές ότι μέσω αυτής εντάσσετε την παράσταση σε ένα μοντέλο με το οποίο διαφωνείτε για κάποιους λόγους (ηθικής, συμφέροντος, αισθητικής κλπ). Άρα αντί να παίζετε τον αμερόληπτο κριτή, θα ήταν προτιμότερο να δηλώσετε τη θέση σας, για να μπορέσουμε να αξιολογήσουμε κι εμείς καλύτερα και δικαιότερα την αντίθεσή σας. Τόσο απλό.

Υγ. Αλήθεια πιστεύετε ότι υπάρχει κριτική υπεράνω παρανομαστών;;;
.
SILIO D'APRILE ha detto…
ξαναγράφω επαναλαμβάνοντας όλα όσα σημείωσα νωρίτερα. (Γιατί τόση φωνασκία;!).
Reader's Diggest
Δεν διαφωνώ, αγαπητέ αναγνώστη, ότι οι απόψεις μου αφορούν μια κοινωνία ιδεατή, αλλά εξακολουθώ να την οραματίζομαι και δεν θα πάψω -ίσως- ποτέ να κάνω αυτό το λάθος.
erva cidreira
Δεν θα αναφερθώ στην κριτική για την οποία είπα τη γνώμη μου παραπάνω. Θα πω μόνο ότι πιστέυω πως οτιδήποτε κραυγαλέο δεν βοήθησε ποτέ την τέχνη να υψωθεί ή να βαθύνει αν προτιμάτε, και καμιά "πρόκληση για την πρόκληση" δεν στάθησε ποτέ ικανή να υπερασπιστεί το αντικείμενό της. Διότι η τέχνη έχει πάντα κάποιο ζητούμενο ακόμη κι αν ο ίδιος ο δημιουργός της δεν το γνωρίζει. Διακινδυνεύοντας να ειπράξω χαρακτηρισμούς υποβάλω με τη σειρά μου μια επίσης αφελή ερώτηση μια και το θέμα ανοίγεται, επιτρέποντος βεβαίως του οικοδεσπότη μας. Πόσες φορές είχαμε την ευκαιρία στην τέχνη να "ψυχαγωγηθούμε" με την άποψη μιας μαύρης ομοφυλης γυναίκας; Ο νοών...
erva_cidreira ha detto…
κα Βιτάλη,
Θα απαντήσω στην ερώτησή σας με λίγα λόγια: ελάχιστες φορές, σχεδόν ποτέ.
Γιατί κάποιοι αρνούνται να της επιτρέψουν να εκφράσει την άποψή της, χρησιμοποιώντας γι’ αυτόν τον σκοπό μια πλειάδα μεθόδων φίμωσης: λογοκρισία, απαξίωση, παρερμηνεία, αποσιώπηση, ψυχολογική και διανοητική βία.
Ας μην επιτρέψουμε λοιπόν να συνεχίζονται αυτές οι ιδιοτελείς τακτικές και μάλιστα με τον μανδύα της υπεράνω σκοπιμοτήτων κριτικής.
Ας αφήσουμε ν’ ακουστούν και άλλες φωνές.
Οι διαφορετικές φωνές, ας το αντιληφθούμε επιτέλους, δεν αποτελούν αναγκαστικά φωνασκία.
Θα μπορούσαν να είναι ή να γίνουν μια γοητευτική πολυφωνία. Αν βεβαίως ανοιχτόμυαλα επιτρέπαμε κάτι τέτοιο και καλοπροαίρετα προσπαθούσαμε γι’ αυτό.
Anonimo ha detto…
Εγώ προτείνω να ρίξει ο silio καμιά συνταγή για να ηρεμήσουμε λιγάκι. Κάτι σε λαδερό κατά προτίμηση.
Anonimo ha detto…
Un saluto di passaggio... Buongiorno! Federica
artois ha detto…
Aν κάνατε τον κόπο να ρωτούσατε την άποψη του καλλιτέχνη για "το διευρυμένο κοινό" προς την διαλεκτική του οποίου αναμένατε να προσαρμοστεί, ("προχωρήσει" όπως κομψά το λέτε), θα μαθαίνατε ότι αυτό δεν τον ενδιαφέρει καθόλου.

Όπως σαφέστατα λέει ο ίδιος αυτό που επιθυμεί είναι "να ξεκαθαρίσει το τοπίο και να βλέπουν τελικά τη δουλειά του αυτοί που την έχουν ανάγκη και τους εκφράζει, όπως μέχρι πριν τους Ολυμπιακούς"

Ξεκαθάρισε μάλιστα ότι "στην επόμενη δουλειά του" -αυτήν που κριτικάρετε- "θα έχει την αποστολή να εκφράσει και πάλι αυτό που καταλαβαίνει ο ίδιος για τη ζωή."

Αν αυτό που καταλαβαίνει δεν το αντιλαμβάνονται όσοι θεωρούν τον εαυτό τους υποχρεωμένο να ακολουθούν τον συρμό και να πηγαίνουν στις παραστάσεις του για να είναι in, μάλλον δεν είναι πρόβλημα του πομπού, αλλά του δέκτη που δεν είναι συντονισμένος στην ίδια συχνότητα.

Ο οποίος ασυντόνιστος δέκτης, βεβαίως, δεν μπορεί να μιλάει εκ μέρους όλων των δεκτών περί "εγκλωβισμού της συγκίνησης" γενικώς, παρά μόνον για τον "εγκλωβισμό" της δικής του. Έτσι δεν είναι;
Anonimo ha detto…
Αποκωδικοποίηση....: ψυχής, σιωπής, θρησκειών, μυθολογιών,.....
Σχηματοποίηση λόγου, κσομογονία, θεογονία,....
URL : www.siopi.gr
Γεια.....