Η ποίηση παίζει... ποδόσφαιρο

Ποδόσφαιρο και ποίηση συνθέτουν ένα δίπολο το οποίο υφίσταται κι αλληλοσυμπληρώνεται, όσο κι αν εκ πρώτης όψεως φαίνεται άτοπο. Ο ποιητής Γιώργος Μαρκόπουλος γνέφει καταφατικά, καταθέτοντας με τρόπο παιχνιδιάρικο -πώς αλλιώς άλλωστε;- τη σχέση των εραστών της μπάλας με τους επικούς, λυρικούς ή στοχαστικούς στίχους από το corpus της σύγχρονης ελληνικής ποίησης. Η έκδοση με τίτλο «Εντός και εκτός έδρας» (εκδόσεις «Καστανιώτη») προσδίδει χώρο για εμπνευσμένες κινήσεις στον χλοοτάπητα, αλλά και στο λευκό χαρτί.

Ο Γιώργος Μαρκόπουλος, ο ίδιος λάτρης του ποδοσφαίρου, επιδιώκει να δώσει στον φίλαθλο αναγνώστη μιαν άλλη πλευρά του γηπέδου, «ως χώρο έξω από το παιχνίδι, πεζά κείμενα που γράφτηκαν από ποιητές, και όχι μόνο, αλλά που οπωσδήποτε αφορούν την ποίηση, καθώς και ποιήματα που περιλαμβάνουν έστω και ελάχιστες αναφορές στο άθλημα», εξηγεί στην εισαγωγή του. Ο ποιητικός λόγος δεν αναιρεί τη μαγεία της «στρογγυλής θεάς», ενώ, έστω κι αν συνήθως η αφ' υψηλού ματιά κι αλαζονεύουσα προσέγγιση του αθλήματος λειτουργεί αποτρεπτικά, δεν είναι λίγες οι φορές που παρατηρούνται έκδηλη συμπάθεια, αλλά και δημιουργική αφορμή για ποιητές βεληνεκούς, όπως ο Μανόλης Αναγνωστάκης.

Ο τόμος αναδεικνύει στίχους, συλλογές αλλά και ιδιαίτερες στιγμές σύγχρονων ποιητών (κυρίως κινούμενους στη λογοτεχνία από τη δεκαετία του 1930 και τους ποιητές της λεγόμενης «γενιάς του '70» ένθεν) που διεισδύουν στα μυστικά του ποδοσφαίρου. Η ατμόσφαιρα του γηπέδου, ο απόηχος των αγώνων, οι φάσεις και τα τέρματα, οι φιγούρες των ποδοσφαιριστών, αποτυπώνονται ποικιλοτρόπως. Τρία ικανά δείγματα εδώ: «Τώρα φτάνει ώς εδώ μια χλαλοή σαν από γήπεδο/αλάλητο του συρφετού στη λήξη ενός αγώνα» (Νίκος Φωκάς), «Τ' απόγευμα της Κυριακής/ανοίγω το ραδιόφωνο/σηκώνω το καπάκι της σιωπής» (Νίκος Καρούζος), «Ω ποδοσφαιριστή Βαν Γκογκ/τι δίχτυα κίτρινα/τα πράσινά σου τι φανέλες, οι ντρίπλες σου/τα λουλακιά οι σφυρίχτρες/ η πιστολιά σου πρώτο ημίχρονο» (Εκτωρ Κακναβάτος), «Κυρά της μοναξιάς, μάννα του πλήθους/κυρά του ξεπεσμού, του χαμού μάννα/σταμάτα του αναθέματος τους λίθους/Κι εμπρός στον επερχόμενο χειμώνα/μέμνησο να ταΐζη στην αλάνα/το περιστέρι, ο Ντιέγκο Μαραντόνα» (Ηλίας Λάγιος).

Ο Γιώργος Μαρκόπουλος, ο ίδιος φανατικός οπαδός της ΑΕΚ, επισημαίνει επιπλέον ότι το ποιητικό βλέμμα στο ποδόσφαιρο είναι συνυφασμένο με την τάση προσέγγισης ή αποστασιοποίησης από τον εξωτερικό ή εσωτερικό κόσμο των δημιουργών, συμπληρώνοντας ότι «...όσο θα παραμένει ακλόνητη, σε κάθε ηλικία, η αθωότητα, πάντα θα βγαίνουν στη ζωή παίκτες, παιδιά, χορευτές και ποιητές, για να την παρηγορούν και να την ομορφαίνουν».

ΒΑΣΙΛΗΣ ΡΟΥΒΑΛΗΣ

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 30/11/2006