Το έργο του Πολωνού ποιητή Ιούλιου Σλοβάτσκι (1809-1849) δεν έχει γίνει γνωστό στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό. Ωστόσο, κύριος εκπρόσωπος του ρομαντισμού στην πατρίδα του (από κοινού με τους Ανταμ Μίσκιεβιτς και Ζίγκμουντ Κρασίνσκι), χάραξε τη γραμμή του ποιητικού λόγου του σύμφωνα με τις επιταγές της εποχής, τον οραματισμό και την προσδοκία για μια καινούργια προσέγγιση της δημιουργικής πράξης αλλά και του καλλιτεχνικού έργου.Η σχέση του Σλοβάτσκι με την ελληνική ποίηση δεν αντικατοπτρίζεται μόνον χάρη στον απλόχερο φιλελληνισμό του, που εκφράστηκε τόσο με τα ταξίδια του στην Ελλάδα όσο και με τις ελληνοκεντρικές αναφορές στα ποιήματά του, αλλά και στην προσωπική επαφή που είχε με τον Διονύσιο Σολωμό. Η έκδοση «Ο τάφος του Αγαμέμνονα» που επιμελήθηκε ο ποιητής και μεταφραστής Δημήτρης Χουλιαράκης (εκδόσεις «Γαβριηλίδης») εισέρχεται στον κόσμο της ποίησής του και παραθέτει ένα χαρακτηριστικό επεισόδιο από την ολιγοήμερη παραμονή του στην Κέρκυρα.
Η ποιητική σύνθεση «Ο τάφος του Αγαμέμνονα» εντάσσεται στο πνεύμα του ρομαντισμού, έχει πατριωτικό χαρακτήρα και γράφτηκε με αφορμή την επίσκεψη του Σλοβάτσκι στις Μυκήνες (1836). Με τους στίχους του αποσκοπεί στην έγερση του εθνικού φρονήματος των συμπατριωτών του. «Ο ποιητής αισχύνεται που κουβαλά τ' όνομα του Σαρμάτη. Γιατί η χώρα του έχει καταντήσει "χώρα ειλώτων" και δειλών, χώρα όπου όλοι έχουν σκύψει το κεφάλι μπρος στην υπεροπλία του εχθρού, όπου η ελπίδα δε φτερώνει τις λιγόπιστες καρδιές, όπου η απόγνωση δεν καταλήγει σε ολοκαύτωμα, αλλά μόλις τελειώσει η μάχη μένουνε οι ουσάροι ζωντανοί να σέρνουν θλιβεροί κι ατιμασμένοι τη ντροπή τους», σημειώνει ο Δ. Χουλιαράκης στο επίμετρο της δίγλωσσης έκδοσης (ελληνικά-πολωνικά).
Σχετικά με τον Σολωμό, ο νεαρός Πολωνός γνώριζε το έργο του ομοτέχνου του αναγνωρίζοντας το ιδεώδες του «Υμνου εις την Ελευθερίαν» (έχοντας ήδη διαβάσει τη γαλλική του μετάφραση) και επιδιώκοντας, εξιδανικευτικά, να πράξει το αυτό για την πατρίδα του. Βρέθηκε στην Κέρκυρα ταξιδεύοντας από την Ιταλία προς την Πελοπόννησο και, σύμφωνα με τη δική του μαρτυρία, συγχρωτίστηκε με τον Σολωμό για τέσσερις ημέρες στο νησί.
Ηταν η εποχή που ο Επτανήσιος ποιητής ταλανιζόταν από το γεγονός της περιώνυμης δίκης εναντίον τού ετεροθαλή αδελφού του Ιωάννη Λεονταράκη και την απογοήτευση από τη συμπεριφορά της μητέρας του Αγγελικής Νίκλη. Γι' αυτόν τον λόγο, η περιγραφή του Σλοβάτσκι δεν είναι η πιο ευάρεστη για τον εθνικό ποιητή της Ελλάδας: «Ηταν φανερό πως τον έκαιγε μια εσωτερική φλόγα, ενώ εξωτερικά έτρεμε όπως ο ζελές...», σημειώνει εμφαντικά. Εστω και με αυτή την κακότυχη συγκυρία της συνάντησής τους (ο Σολωμός είχε πλέον αποδώσει στο αλκοόλ τη θεραπεία της κατάθλιψής του και η κοινωνική συμπεριφορά του ήταν φανερά δύσκαμπτη), ο Σλοβάτσκι αναφέρθηκε σε κατοπινούς στίχους του με επαινετικό τρόπο στον «Πίνδαρο της σύγχρονης Ελλάδας».
ΒΑΣΙΛΗΣ ΡΟΥΒΑΛΗΣ
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 05/09/2006
Επιπλέον, προδημοσίευση του βιβλίου κι αποσπάσματα από το ποίημα του Σλοβάτσκι υπάρχουν στο τρέχον τεύχος του ηλεκτρονικού περιοδικού (.poema..), στο url http://www.e-poema.eu/poem.php?id=25&pid=
Commenti