Για την ανθρώπινη αντίφαση γίνεται πολύς λόγος, αυτές τις ημέρες, ανάμεσα σε παρέες, συνομιλητές, δημόσιες αντιπαραθέσεις· ο παράδοξος πόλεμος που βρίσκεται σ' εξέλιξη στη Μέση Ανατολή θέτει τον προβληματισμό για τη φύση του ανθρώπινου και του απάνθρωπου, τη λογική και τη μη λογική, την αλήθεια ή την ψευδαίσθηση γύρω από την υπόθεση της ανθρώπινης προόδου.Ο Γάλλος φιλόσοφος αναρωτιέται για την πολυπλοκότητα της σχέσης μεταξύ ατόμου, γονιδίου, κοινωνίας, κουλτούρας, ιδεών, ως προϋπόθεση της ελευθερίας. Γι' αυτό και είναι επίκαιρος ενώπιον των ανελέητων βομβαρδισμών, της ανθρωπιστικής καταστροφής, της χιμαιρικής κατάστασης που δημιουργείται στην περιοχή.
Ποιος θα μιλήσει εκεί λοιπόν για νεωτερικότητα και παγκοσμιοποίηση ή για διανοητικές - ηθικές ικανότητες του ανθρώπου στον 21ο αιώνα; Ο Μορέν απαντάει ξεκάθαρα ότι δεν διαθέτουμε ορατή εναλλακτική οδό: «Η γνώση μας συναντά εκ νέου την άγνοια, αλλά εξευγενισμένη, διότι δεν είναι πλέον η αλαζονική άγνοια που αγνοεί εαυτόν, αλλά η άγνοια που γεννιέται από τη γνώση που έχει επίγνωση της άγνοιάς της...».
Ο συγγραφέας προσπαθεί να ορίσει την ανθρώπινη ταυτότητα, σημειώνοντας ότι η περιπέτεια της ελευθερίας είναι παράξενο παιχνίδι, αφού «η ελευθερία διατρέχει τον ίδιο κίνδυνο με την αλήθεια: τον κίνδυνο της πλάνης». Η παρούσα παγκόσμια κατάσταση είναι ελέγξιμη, επειδή ευτυχώς, υπάρχει ακόμη η αλληλεξάρτηση ευτυχίας-οδύνης, δηλαδή ο έρωτας· αυτός είναι ένας άλλος πόλεμος που λαμβάνει χώρα για να φέρει ειρήνη, εγρήγορση, δημιουργία. Πιθανώς, ισχυρίζεται ο Μορέν. Σαν ψιθύρισμα αισιοδοξίας στα χείλη, πως η anima (ψυχή) είναι συμπλήρωμα και αντίδοτο του animus (πνεύμα).
Commenti