Συγγραφείς: επάγγελμα ή ενασχόληση;

Πριν από μερικές δεκαετίες θα ακουγόταν σαν ανέκδοτο· ο λόγος γίνεται για το ασφαλιστικό των Ελλήνων συγγραφέων, οι οποίοι, σταθερά και σχεδόν σαρκαστικά, για αρκετές δεκαετίες, σε κάθε κρούση για σοβαρή αντιμετώπιση της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και συνταξιοδότησής τους απολαμβάνουν την απαξίωση της πολιτείας.

Η χθεσινή συνέντευξη Τύπου της Εταιρείας Συγγραφέων αναδεικνύει για μία ακόμη φορά το ζήτημα στις πραγματικές διαστάσεις του: θα κατοχυρωθεί το δικαίωμα επαγγελματικής ταυτότητας βάσει του Συντάγματος; Θα ακολουθηθεί η εφαρμογή του Κοινοτικού Δικαίου ούτως ώστε να βγει από το τέλμα και, κυρίως, να δοθεί η δέουσα θέση σε μια μικρή πλην όμως παραγωγική ομάδα, που συνεισφέρει στη σύγχρονη πολιτιστική δημιουργία της χώρας;

Το είπε εύσχημα ο Θανάσης Βαλτινός (πρόεδρος της Ε.Σ.) μιλώντας για «εκκρεμότητα-κοροϊδία της πολιτείας προς τους ανθρώπους που δεν κοροϊδεύουν αλλά αντιμετωπίζονται ως ψώνια...».

Δεδομένης της βιοτεχνοποίησης και οσονούπω της βιομηχανοποίησης του πολιτιστικού προϊόντος κι εφόσον ο συγγραφέας προσφέρει, τινί τρόπω, εμπορικό προϊόν που συντηρεί μια μεγάλη εργασιακή αλυσίδα (εκδότες, τυπογράφοι, επιμελητές, βιβλιοπώλες), είναι παράλογο ν' αναφέρεται κανείς σε «μη μισθωτούς εργαζομένους», όπως έλεγε αυτοσαρκαστικά χθες η Ρούλα Κακλαμανάκη. Και μάλιστα μέσα στο πλαίσιο στο οποίο μια χώρα-μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης κομψεύεται για την προσφορά της στον δυτικό πολιτισμό...

Αλλά ο εμπαιγμός του λογοτεχνικού κόσμου συνεχίζεται. Ο νόμος 1296/82 ψηφίστηκε για να μην ισχύσει, ενώ ο πρόσφατος νόμος 3232/04, που χαρακτηρίστηκε συγκροτημένος και υλοποιήσιμος (ασφάλιση σε ειδικό λογαριασμό, καταβολή εισφοράς κλάδου σύνταξης, κριτήρια συγγραφικής ιδιότητας), δεν έχει εφαρμοστεί έως τώρα. Ορθώς η βουλευτής Μαρία Δαμανάκη -με χθεσινή ερώτηση στη Βουλή- συνάδει με τις εύλογες αναρωτήσεις για την έκδοση διατάγματος και κοινής υπουργικής απόφασης (υπουργεία Απασχόλησης-Πολιτισμού). Φωνές βοώντων εν τη ερήμω ή άλλα λόγια ν' αγαπιόμαστε; Ο απαντών αμειφθήσεται με κονδύλια της τροφαντής EPT-Eurovision...

ΒΑΣΙΛΗΣ ΡΟΥΒΑΛΗΣ

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 19/05/2006

@@@ «Χωρίς τους συγγραφείς δεν θα υπήρχαν εκδότες», υποστηρίζει ευθέως ο Σύλλογος Εκδοτών Βιβλίου Αθηνών (ΣΕΒΑ) σε ό,τι αφορά την εφαρμογή του νόμου περί την ασφάλιση των συγγραφέων (ν. 3232/2004). Με ανακοίνωση που εκδόθηκε αμέσως μετά τη συνέντευξη Τύπου που διοργάνωσε η Εταιρεία Συγγραφέων, την προηγούμενη Πέμπτη.

Οπως αναφέρεται στην ανακοίνωση του ΣΕΒΑ, οι εκδότες δηλώνουν πρόθυμοι να συζητήσουν «για την εξεύρεση μιας λύσης στο πλαίσιο μιας αμοιβαίας επωφελούς διευθέτησης, παρ' ότι οι νομικοί μας σύμβουλοι επιμένουν ότι οποιαδήποτε συνεισφορά των εκδοτών για την ίδρυση Ταμείο Ασφάλισης Συγγραφέων αποτελεί επιβολή φορολογίας υπέρ τρίτων, το οποίο αντίκειται όχι μόνο στους ελληνικούς νόμους, αλλά και στις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ενωσης».

Η πτυχή που θέτει ο ΣΕΒΑ διαφοροποιείται σαφέστατα από το ζητούμενο του ελληνικού λογοτεχνικού κόσμου. Η Εταιρεία Συγγραφέων διεκδικεί την εφαρμογή του υπάρχοντος νόμου τονίζοντας ότι «η νομιμότητα και η αποτελεσματικότητα του οικονομικού πόρου που έχει επιλεγεί για την εξασφάλιση και την εφαρμογή του Κοινοτικού Δικαίου και του ελληνικού συντάγματος». Βάσει της απλής αριθμητικής λογικής, η αντιπαράθεση γίνεται για την ελάχιστη επιβάρυνση (0,5%) στην τιμή των βιβλίων Ελλήνων συγγραφέων (ούτε καν σε μεταφράσεις) που εκδίδονται από ελληνικούς εκδοτικούς οίκους και μεταφέρεται στους αγοραστές του συγγραφικού προϊόντος.

Ωστόσο, ο ΣΕΒΑ επισημαίνει τα κριτήρια για τον ορισμό του επαγγελματία συγγραφέα δηλώνοντας εμμέσως την απροθυμία να συνεισφέρει οικονομικά σ' αυτή την υπόθεση. Ομως, παρ' ότι η Εταιρεία Συγγραφέων βαίνει προς μια ορθολογιστική «κατασκευή» του ορισμού, κανένας δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι δεοντολογικά αντιπροσωπεύει το σύνολο του λογοτεχνικού κόσμου. Και δεδομένης της ύπαρξης διαφόρων συλλόγων-σωματείων-εταιρειών-ενώσεων που διαθέτουν κάποιο κύρος ή όχι, καλοπροαίρετα αναρωτιέται κανείς για τους λόγους που δεν υφίσταται ένα όργανο κοινής εκπροσώπησης και αξιολόγησης.

Γι' αυτό και ο ΣΕΒΑ αξιοποιεί την «αδυναμία» των συγγραφέων προβάλλοντας επιφυλάξεις και θέτοντας δύο βασικά ερωτήματα: «Με ποια κριτήρια θα ορίζεται ο συγγραφέας; Το νέο Ταμείο με πόσους "δικαιούχους" συγγραφείς εκτιμάται ότι θα ιδρυθεί;».Το θετικό, παρά ταύτα, εστιάζεται από τον ΣΕΒΑ στην πρόθεση όλων των πλευρών για συνέχιση του διαλόγου, για συνεργασία και κοινή συναινέσει σύνταξη ενός νόμου άμεσα εφαρμόσιμου: «Η αδυναμία του συγκεκριμένου νόμου να λειτουργήσει προς αυτή την κατεύθυνση διαπιστώθηκε και στο υπουργείο Απασχόλησης, στην προσπάθεια σύνταξης των προβλεπομένων υπό του νόμου προεδρικών διαταγμάτων...».

ΒΑΣ.ΡΟΥ.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 23/05/2006