Το γεγόνος της αντιπαράθεσης μεταξύ των κριτικών με αφορμή την πρόσφατη ποιητική συλλογή "Χλόη θερμοκηπίου" της Κικής Δημουλά (εκδόσεις "Ικαρος") προσφέρει αφορμές συζήτησης όσο και αιχμές γύρω από την άσκηση κριτικής. Στο τελευταίο τεύχος του ηλεκτρονικού περιοδικού "Ηριδανός" (βλέπε στο www.hridanos.gr) παρατίθεται από τον υπογράφοντα η σχετική κριτικογραφία, που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, αυτή την περίοδο, έχει απασχολήσει έντονα τον κόσμο της ελληνικής ποίησης. Πέραν όμως της όποιας αδόκητης εμπλοκής του ονόματος της Ελληνίδας ποιήτριας σ' αυτή τη συζήτηση, είναι χρήσιμη η τοποθέτηση του αναγνωστικού κοινού τόσο ως προς τις δικές του προσλαμβάνουσες για τη σύγχρονη ποίηση όσο και ως προς την άποψη που διαμορφώνει γύρω από την απήχηση των ασκούντων την κριτική: 
Ανέκαθεν απέδιδε καρπούς ο κριτικός διάλογος, οι όποιες αποτιμήσεις συνεπαγόταν αλλά και οι συνακόλουθες αντιμαχίες που προέκυπταν ανάμεσα στα μέλη της λογοτεχνικής κοινότητας, τους φιλολόγους, τους κριτικούς, τους συγγραφείς. Κι αν πράγματι η σύγχρονη εποχή δεν επιτρέπει παρά μόνο την περιοριστική λογική μεταξύ άσπρου-μαύρου, δηλαδή τη μονοσήμαντη διευθέτηση της έννοιας του ωραίου, του ωφέλιμου, του ουσιώδους, ενίοτε αξίζει να επικεντρώνει κανείς το ενδιαφέρον του στην ερμηνεία και αποδοχή ενός βιβλίου με ιδιαίτερες προσλαμβάνουσες στον Τύπο, όπως ακριβώς συνέβη, πρόσφατα, με την ποιητική συλλογή "Χλόη θερμοκηπίου" της Κικής Δημουλά. Το βιβλίο της δημοφιλούς ποιήτριας προκάλεσε έριδες μεταξύ των ασκούντων την κριτική στα λογοτεχνικά περιοδικά και τις επιφυλλίδες των εφημερίδων, ενώ ταυτόχρονα έδωσε το στίγμα -με αρκετούς αποδέκτες εντός κι εκτός της λογοτεχνικής συντεχνίας- για τα μέτρα και τα σταθμά, το ήθος, την επαρκή ποιότητα στην ευθυκρισία από τον πνευματικό κόσμο.
Προκρίνοντας την αυταξία ενός τέτοιου διαλόγου, ο Hridanos.gr προσφέρει στους αναγνώστες του τη δυνατότητα άμεσης προσέγγισης των άρθρων που δημοσιεύτηκαν κατά τη διάρκεια του τελευταίου τριμήνου, με την προσδοκία ο καθένας να συναγάγει τα δικά του συμπεράσματα, να τοποθετηθεί ανεπηρέαστα, ίσως έμπρακτα στο αληθινό ζητούμενο της κριτικής...
*Διαβάστε αναλυτικά τα κείμενα:
Ανέκαθεν απέδιδε καρπούς ο κριτικός διάλογος, οι όποιες αποτιμήσεις συνεπαγόταν αλλά και οι συνακόλουθες αντιμαχίες που προέκυπταν ανάμεσα στα μέλη της λογοτεχνικής κοινότητας, τους φιλολόγους, τους κριτικούς, τους συγγραφείς. Κι αν πράγματι η σύγχρονη εποχή δεν επιτρέπει παρά μόνο την περιοριστική λογική μεταξύ άσπρου-μαύρου, δηλαδή τη μονοσήμαντη διευθέτηση της έννοιας του ωραίου, του ωφέλιμου, του ουσιώδους, ενίοτε αξίζει να επικεντρώνει κανείς το ενδιαφέρον του στην ερμηνεία και αποδοχή ενός βιβλίου με ιδιαίτερες προσλαμβάνουσες στον Τύπο, όπως ακριβώς συνέβη, πρόσφατα, με την ποιητική συλλογή "Χλόη θερμοκηπίου" της Κικής Δημουλά. Το βιβλίο της δημοφιλούς ποιήτριας προκάλεσε έριδες μεταξύ των ασκούντων την κριτική στα λογοτεχνικά περιοδικά και τις επιφυλλίδες των εφημερίδων, ενώ ταυτόχρονα έδωσε το στίγμα -με αρκετούς αποδέκτες εντός κι εκτός της λογοτεχνικής συντεχνίας- για τα μέτρα και τα σταθμά, το ήθος, την επαρκή ποιότητα στην ευθυκρισία από τον πνευματικό κόσμο.
Προκρίνοντας την αυταξία ενός τέτοιου διαλόγου, ο Hridanos.gr προσφέρει στους αναγνώστες του τη δυνατότητα άμεσης προσέγγισης των άρθρων που δημοσιεύτηκαν κατά τη διάρκεια του τελευταίου τριμήνου, με την προσδοκία ο καθένας να συναγάγει τα δικά του συμπεράσματα, να τοποθετηθεί ανεπηρέαστα, ίσως έμπρακτα στο αληθινό ζητούμενο της κριτικής...
*Διαβάστε αναλυτικά τα κείμενα:
Commenti
Νομίζω ότι περισσότερο δίκιο έχει ο Ανδρέας Μπελεζίνης ότι η επίθεση του Κώστα Γεωργουσόπουλου στους Μαρία Τοπάλη και Νίκο Λάζαρη είναι άδικη.
Ο Λάζαρης βέβαια κάνει ένα μεγάλο λάθος: στηλιτεύει τη συμπεριφορά της Δημουλά "να κατέβει στο παζάρι", κάτι το οποίο δημιουργεί έντονη αμφισβήτηση για τις προθέσεις του.
Παρόλα αυτά νομίζω ότι η κριτική του επί της ουσίας έχει αρκετές σωστές παρατηρήσεις.
Στη θέση του ίσως να παρουσίαζα τις αδυναμίες με περισσότερη συμπάθεια στην ποιήτρια.
δεν κινδυνεύει ούτε η ποίηση ούτε η Δημουλά από μια κριτική οποιουδήποτε.
Ο χρόνος είναι πάρα πολύ καλός κριτής. Δεν θα λεγα άψογος, έχει ένα ελάττωμα.
Εξηγούμαι:
Αποκλείεται να επιβιώσει στο χρόνο (μιλάει για πάνω από 100 χρόνια) κακός καλλιτέχνης.
Δυστυχώς μπορεί να συμβεί το ανάποδο: να μην αναγνωριστεί ποτέ κάποιος άξιος. Υπάρχουν, σχεδόν σε όλες τις τέχνες, τα λεγόμενα χαμένα διαμάντια, τα οποία γνωρίζουν μόνο ειδικοί και όχι ο πολύς κόσμος.
Για να επανέλθω στο θέμα και να απαντήσω και στον οικοδεσπότη, επαναλαμβάνω τη γνώμη μου ότι η Δημουλά είναι εξαιρετική ποιήτρια, ίσως και η καλύτερη των τελευταίων 20 ετών - δεν παίρνω θέση, δεν είμαι τόσο ειδικός.
Όμως, η κριτική του Λάζαρη με τις αναφορές στα συγκεκριμένα ποιήματα μου φαίνεται σωστή.
Διέκρινα, όπως ανέφερα μια μικρή εμπάθεια, αλλά επί του περιεχομένου του δίνω δίκιο.
Μήπως δε "δικαιούται" και ένα μεγάλος ποιητής να έχει αδύναμες στιγμές;
Πέστε μου δημιουργούς στων οποίων το έργο δεν θα βρεις μέτριες στιγμές;
Γιατί αυτό πρέπει να θεωρείται μειωτικό για την αξία του καλλιτέχνη;
Στην ιστορία δεν μένουν ΟΛΑ τα έργα ενός δημιουργού, μένουν τα καλύτερα.
συμφωνούμε σε όλα εκτός από ένα σημείο: την κριτική της κριτικής.
Θεωρώ ότι ναι μεν το έργο, η ποίηση στη συγκεκριμένη περίπτωση, έχει τον πρώτο λόγο, αλλά η κριτική είναι απαραίτητη σε όποιον θέλει να ενημερωθεί ή/και να εμβαθύνει ένα βήμα παραπέρα.
Φυσικά, υπάρχουν καλές κριτικές και κακές κριτικές.
Χρέος κάθε αναγνώστη, να προσπαθεί να κρίνει αν αυτό που διαβάζει είναι σωστό ή όχι.
Έτσι, με τον καιρό, όπως γνωρίζουμε τους δημιουργούς, γνωρίζουμε και τους κριτικούς και προσπαθούμε να καταλάβουμε με ποιον ταιριάζουμε περισσότερο ή λιγότερο.
Μπορεί δε, να συμφωνούμε εν γένει με έναν κριτικό, αλλά να διαφωνούμε για μία συγκεκριμένη κριτική του ή για μέρος αυτής.
Χρειάζομαι όμως την κριτική, ακόμα και για έργα που με συγκίνησαν, διότι είναι πιθανόν να μου ανοίξει πόρτες που δεν είχα δει, να μου συμπληρώσει την εικόνα.
Κίνδυνο να μου χαλάσει μία κακή κριτική την άποψή μου για ένα έργο, δεν διαβλέπω, αρκεί να έχω δική μου κρίση.
Αν τώρα, μια κριτική καλώς μου αλλάξει την άποψη, διότι με έπεισε, μου έδειξε κάτι που δεν είχα δει, πάλι καλοδεχούμενη είναι.
Ελπίζω απο τα κείμενά σας να μας οδηγήσετε, εμάς τους μεγαλύτερους, να γνωρίσουμε τη νέα γενιά ποιητών, (των "τριαντάρηδων").